Dzięki pompom obiegowym c.o. możliwe jest efektywne rozprowadzanie cieczy po instalacji do odbiorników i zapewnienie prawidłowych parametrów pracy centralnego ogrzewania. Sprawdź, jakie są rodzaje pomp obiegowych c.o. oraz w jaki sposób się je dobiera oraz montuje.
W tym artykule:
- Znajdziesz informacje o rodzajach, doborze i montażu pomp obiegowych c.o.
- Dowiesz się o zaletach i wadach pomp bezdławnicowych i dławnicowych oraz sposobach podłączania pompy c.o. do zasilania.
- Zapoznasz się z najważniejszymi pytaniami i odpowiedziami dotyczącymi takich zagadnień jak: oznaki nieprawidłowej pracy pompy obiegowej, metody zapobiegania uderzeniom hydraulicznym itp.
Czego szukasz?
Pompa obiegowa c.o. – rodzaje
Wyróżnia się dwa podstawowe typy pomp obiegowych c.o. - bezdławnicowe i dławnicowe. Różnią się one przede wszystkim konstrukcją determinującą sposób montażu silnika.
Pompa bezdławicowa
Pompy bezdławnicowe wyposażone są w silnik omywany tłoczoną cieczą. Woda, która przepływa przez silnik pompy, chłodzi jednostkę napędową, ograniczając ryzyko jej przegrzania i przeciążenia. Jednocześnie w pompach bezdławnicowych przepływająca ciecz smaruje łożyska wirnika, co ogranicza nakłady pracy związane z serwisem i konserwacją urządzenia. Tego typu pompy są najczęściej stosowane w obiektach mieszkalnych.
Pompa dławicowa
Pompy obiegowe bezdławnicowe i dławnicowe – zalety i wady
Pompy bezdławnicowe zapewniają szybszy przepływ wody, co umożliwia zastosowanie przewodów rurowych o mniejszych przekrojach, a tym samym pozwala ograniczyć koszt instalacji grzewczej. Poza tym w układzie z pompą bezdławnicową znajduje się mniej wody, przez co układ może szybciej reagować na wahania temperatury oraz jest prostszy w regulacji.
Pompy bezdławnicowe nie wymagają uszczelnienia wału, a przepływająca ciecz omywa silnik i łożyska, zapewniając ich długą żywotność. Montaż tych pomp może być wykonywany w pozycji pionowej lub poziomej, jednak wał pompy musi być zawsze ustawiany w pozycji pionowej. Pompy bezdławnicowe stosuje się przede wszystkim do mniejszych wydajności – m.in. w obiektach mieszkalnych.
Pompy dławnicowe stosowane są do instalacji hydraulicznych wymagających większych wydajności oraz wysokości podnoszenia – np. w przemyśle oraz dużych obiektach komercyjnych. Całkowita sprawność pomp dławnicowych jest o wiele wyższa od pomp bezdławnicowych. Zdecydowanie lepiej sprawdzają się one do tłoczenia agresywnych mediów oraz wody chłodzącej. Pompy dławnicowe wyposażone są w wał uszczelniony względem atmosfery za pomocą dławnicy lub pierścienia ślizgowego, a ich silnik nie jest omywany przez przepływające medium. Niedopuszczalna jest praca pompy na sucho, bowiem prowadzi ona do natychmiastowego zniszczenia powierzchni uszczelniających. Pompy tego typu nie mogą być montowane z silnikiem i skrzynkami zaciskowymi skierowanymi ku dołowi. Każda inna pozycja jest dozwolona.
Pompy obiegowe bezdławnicowe
| Zalety | Wady |
|---|---|
| Zapewniają szybszy przepływ wody | Do stosowania wyłącznie przy mniejszych wydajnościach |
| Wpływają na ograniczenie kosztów instalacji | Wał zawsze musi być ustawiany w pozycji poziomej. |
| Są łatwiejsze w regulacji | Są mniej wydajne od pomp dławnicowych |
| Szybciej reagują na zmiany temperatury | Nie sprawdzają się do tłoczenia agresywnych mediów |
| Są prostsze w obsłudze | |
| Łożyska wału i silnik są chłodzone i smarowane cieczą | |
| Ciszej pracują |
Pompy obiegowe dławnicowe
| Zalety | Wady |
|---|---|
| Stosowane do instalacji o większych wydajnościach | Trudniejsza obsługa |
| Mogą transportować agresywne media i wodę chłodzącą | Ryzyko uszkodzenia uszczelnienia i zatarcia pompy podczas pracy na sucho |
| Szerokie możliwości montażowe zależne od wykonania pompy | Konieczność regularnego smarowania łożyska |
| Są o wiele sprawniejsze od pomp bezdławnicowych |
Jaką pompę obiegową c.o. wybrać ?
Pompy obiegowe dobiera się przede wszystkim na podstawie dwóch parametrów – natężenia wody, którą pompa musi przepompować (Q/V) oraz wysokości podnoszenia (H). Na podstawie tych parametrów należy dobrać wydajność pompy obiegowej (w m3/h). Wydajność określa, jak dużą ilość wody pompa będzie w stanie podać do instalacji grzewczej w ciągu godziny.
Poza tym należy sprawdzić maksymalne ciśnienie, jakie może występować w pionie i dopasować do niego ciśnienie robocze pompy obiegowej c.o. Istotny jest także zakres temperatur, w jakim może pracować pompa, a także generowany przez nią hałas – im większe pompy, tym generowany hałas będzie większy.
Jeżeli wybierzemy zbyt małą pompę względem potrzeb instalacji hydraulicznej, wówczas przepływ wody nie będzie wystarczający, co ograniczy komfort eksploatacji instalacji grzewczej w okresie zimowym, zmniejszy żywotność pompy i czas jej bezawaryjnej eksploatacji oraz może doprowadzić do zapowietrzenia układu. Jeżeli wybierzemy zbyt dużą pompę względem potrzeb instalacji hydraulicznej, pompa będzie generowała nadmierny hałas w instalacji oraz znacząco zwiększy koszty zużycia energii elektrycznej.
Dobierając pompę obiegową c.o., należy zwrócić uwagę na wymagania hydrauliczne instalacji. Warto wybrać model pompy, który zapewni jak najmniejsze zużycie energii elektrycznej oraz będzie wyposażony w elektroniczny system, który automatycznie dopasuje parametry pracy pompy do zmian w instalacji hydraulicznej. Przykładem takiego systemu może być Elektroniczny układ bezstopniowej regulacji wydajności, który znajdziemy m.in. w bezdławnicowych pompach obiegowych Wilo-Stratos Pico. Wybierając nowoczesne, energooszczędne i wyposażone w inteligentne układy pompy, zapewnimy sobie nie tylko optymalne parametry pracy i niskie zużycie energii elektrycznej, ale także zwiększoną żywotność jednostki.
Sprawdź pompy obiegowe c.o. marki Wilo w ofercie Onninen
Montaż pompy obiegowej do instalacji c.o. - co musisz wiedzieć ?
Montując pompę obiegową do instalacji c.o., należy podjąć decyzję o tym, czy implementacja odbędzie się na przewodzie zasilającym, czy powrotnym. Konieczne jest określenie czy przetłaczany czynnik grzewczy nie osiągnie nadmiernej temperatury ani ciśnienia względem parametrów pracy pompy, a także czy ciśnienie i temperatura będą mieścić się w dolnych granicach napływu w króćcu ssawnym pompy. Kwestia ta jest kluczowa zwłaszcza w aspekcie ograniczenia ryzyka wystąpienia zjawiska kawitacji w niskich instalacjach c.o. - np. w domach jednorodzinnych.
Pompa obiegowa musi być zamontowana tak, aby kierunek przepływu czynnika był zgodny z oznaczeniem na korpusie pompy. Pamiętajmy również, że niektóre pompy nie mogą być ustawiane w kierunku z góry na dół.
Nie należy zapominać o prawidłowym odpowietrzaniu pompy oraz całego układu hydraulicznego. Jeżeli pompa wyposażona jest w samoczynne odpowietrzanie, nie może być ono wykorzystywane do odpowietrzania instalacji hydraulicznej. Pompa obiegowa musi być montowana na odcinku rurociągu między dwoma zaworami odcinającymi, co pozwoli łatwo odciąć pompę i odcinek instalacji podczas działań konserwacyjnych.
Producenci pomp dokładnie określają podstawowe zasady montażu i sposób pozycjonowania swoich produktów. Montaż pompy musi być oparty właśnie na tych zaleceniach. Poza tym pompę należy montować w dostępnym miejscu, które pozwoli na łatwe monitorowanie jej pracy, a także na przeprowadzanie działań serwisowych i konserwacyjnych.
Sprawdź pompy obiegowe c.o. marki Wilo w ofercie Onninen
Podłączenie do zasilania
Pompy obiegowe c.o. można montować zarówno na zasilaniu, jak i na powrocie, a jedynym ograniczeniem w tym aspekcie jest wysokość montażu naczynia wzbiorczego w układzie instalacji otwartej.
Jeżeli pompa będzie montowana na zasilaniu, wówczas naczynie musi być zainstalowane nie bliżej niż 0,3 m nad najwyższym punktem obiegu instalacji hydraulicznej. Jeśli natomiast pompa będzie montowana na powrocie, naczynie musi być zamontowane co najmniej 70% wysokości podnoszenia pompy nad najwyższym punktem instalacji hydraulicznej.W instalacjach otwartych w gdy utrudnionego jest wyniesienie naczynia na wystarczającą wysokość ponad najwyższy punkt, zaleca się montaż pomp na rurze powrotnej instalacji. Dodatkowo taki montaż zapewni pracę pomp z niższą temperaturą czynnika oraz zabezpieczy urządzenia w przypadku zagrania wody. Obecnie na rynku znaleźć można wyłącznie nowoczesne energooszczędne pompy obiegowe, które – zgodnie z najnowszymi dyrektywami unijnymi – znacząco ograniczyły zużycie energii oparte na dystrybucji medium cieplnego. Z tego względu większość pomp zapewnia tzw. funkcję trybu nocnego, która redukuje zużycie energii pompy w godzinach nocnych. Funkcja ta działa jednak wyłącznie, gdy pompa zamontowana będzie na zasilaniu.
Pytania i odpowiedzi
Jakie są znaki nieprawidłowej pracy pompy obiegowej?
Oznakami nieprawidłowej pracy pompy obiegowej są najczęściej dźwięki zbliżone do dźwięku uderzania młotkiem w rurę. Takie objawy najczęściej powodowane są przez uderzenie hydrauliczne będące nagłym skokiem ciśnienia spowodowanym bezwładnością masy. Spowodowane jest to nagłą zmianą prędkości medium w instalacji rurowej. Według badań 80% awarii w sieci wodociągowej spowodowanych jest wystąpieniem zjawiska uderzenia hydraulicznego.
Jakie są metody zapobiegania uderzeniom hydraulicznym?
Aby chronić instalację przed uderzeniami hydraulicznymi, należy prawidłowo dobrać przekroje przewodów rurowych oraz zainstalować odpowiedni typ urządzenia zabezpieczającego, które będzie zamontowane jak najbliżej przekroju przewodu rurowego, w którym może dojść do gwałtownego przyrostu ciśnienia. Poza działaniami pozastrukturalnymi przed uderzeniami hydraulicznymi można zabezpieczyć się przez zmianę konfiguracji systemu oraz metodą przeciwdziałania zjawiskom zapoczątkowanym opartej na wprowadzeniu do systemu urządzeń i mechanizmów przetrzymujących masę wody poza systemem.
Na czym polega konserwacja instalacji c.o. z pompą obiegową?
Konserwacja instalacji c.o. z pompą obiegową sprowadza się do oczyszczenia łopatek turbiny pompy i kanalików, a także sprawdzenia i ewentualnej wymiany filtra pompy. Działania konserwacyjne w przypadku instalacji opierają się na sprawdzeniu izolacji, zabezpieczeń antykorozyjnych, nieszczelności oraz kontroli ciśnienia przy naczyniu wyrównawczym. Konserwację pompy obiegowej należy przeprowadzać minimum raz w roku przed rozpoczęciem sezonu grzewczego.
Jakie są objawy uszkodzonej pompy c.o.?
Do typowych oznak uszkodzonej pompy c.o. zalicza się nadmierne przegrzewanie się silnika. Może być to spowodowane m.in.: wahaniami napięcia i natężenia energii zasilającej, ubytkiem rezystancji izolacji, brakiem wentylacji pompy, zbyt niskim lub zbyt dużym przepływem, nadmiernymi obrotami, podwyższonym tarciem, zbyt wysoką lepkością lub gęstością medium czy zbyt dużą temperaturą otoczenia.
Jak odpowietrzyć pompę obiegową z króćcami w poziomie?
W przypadku montażu pompy bezdławnicowej na rurociągu poziomym zdarza się problem z odpowietrzeniem korpusu. Najczęstszym powodem takiej sytuacji jest obecność poduszki powietrznej od korpusu pompy do zaworu zwrotnego, co skutecznie uniemożliwia zaciągnięcia wody przez pompę i przepchanie bąbla powietrza. W takich aplikacjach zalecamy montaż zaworów zwrotnych nie bliżej niż 5x średnica rurociągu (dla 1” będzie to 10 cm) od króćca tłocznego pompy. Taki montaż w większości przypadku pozwala na efektywne zalanie hydrauliki pompy wodą a następnie skuteczne przepchnięcie powietrza do odpowietrzników lub separatorów powietrza.
Ile pomp obiegowych powinno znajdować się w instalacji c.o.? Kiedy należy zamontować dwie pompy?
Ilość pomp w instalacji będzie zależało od jej wielkości i zróżnicowania. W przypadku ogrzewania grzejnikowego w budynku mieszkalnym najczęściej stosowana jest jedna pomp obiegowego rozprowadzająca czynnik od kotła / węzła do odbiorników. W przypadku układów mieszanych gdzie występują ogrzewania podłogowe i ogrzewania grzejnikowe, zaleca się stosowanie dwóch pomp. Jednej tzw. Kotłowej, która będzie wykorzystywana do ogrzewania grzejników oraz np. ładowania zasobnika ciepłej wody, oraz drugiej która będzie pracowało na obieg ogrzewania płaszczyznowego. W obiektach strategicznych w których nie możemy pozwolić na przerwy w dostawie ciepła zaleca się ponadto stosowanie układów dualnych, czyli montażu pomp w systemie pompa podstawowa + pompa rezerwowa. Uchroni to użytkownika np. hotelu przed skargami mieszkańców w przypadku awarii jednostki pompowej.
