Dawno temu uważano, że pioruny są karą za grzechy, a uchronić dom przed uderzeniem pioruna może... bocian na dachu. Dzisiaj wiadomo, że na wyładowanie elektrostatyczne i inne zjawiska naturalne człowiek wpływu nie ma. Może jednak skutecznie zapobiegać skutkom ich wystąpienia. Przed pożarem i innymi konsekwencjami uderzenia pioruna chroni budynki instalacja odgromowa, inaczej piorunochron. Czy montaż piorunochronu jest obowiązkowy? Jak działa piorunochron? Z jakich elementów się składa? I ile kosztuje montaż instalacji odgromowej? Na te i inne pytania o piorunochrony odpowiadają eksperci Onninen.
Sprawdź piorunochrony w hurtowni Onninen
Kiedy piorunochron jest obowiązkowy?
Uderzenie piorunami jest jedną z głównych przyczyn pożaru budynków. Piorunochron pozwala ochronić dom, instalacje, urządzenia elektryczne i domowników przed nierzadko tragicznymi skutkami uderzenia pioruna. Obowiązek wyposażenia danego obiektu budowlanego w instalację odgromową wynika z przepisów prawa. Zgodnie z § 53 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690 z późn. zm.): „Budynek należy wyposażyć w instalację chroniącą od wyładowań atmosferycznych. Obowiązek ten odnosi się do budynków wyszczególnionych w Polskiej Normie dotyczącej ochrony odgromowej obiektów budowlanych.”
Mowa o normie PN-EN 62305, która wprowadza system oceny zapotrzebowania obiektu na ochronę odgromową. To jeden z wyjątków, gdy stosowanie normy jest obligatoryjne. Obliczeniu podlega ryzyko (R) utraty życia ludzkiego lub trwałego porażenia, utraty usług publicznych oraz utraty dziedzictwa kulturowego. Na podstawie uzyskanej wartości ryzyka należy dobrać odpowiednie środki, tak aby nie przekroczyć dopuszczalnego ryzyka tolerowanego (RT). Norma PN-EN 62305 zawiera nie tylko szczegółowy opis i metodykę obliczeń, ale również reguluje materiały i kształty oraz minimalne, dopuszczalne wymiary poprzeczne elementów zewnętrznej instalacji odgromowej w budynkach (zwodów, przewodów odprowadzających oraz uziomów).
Znajdują się w niej także zasady układania zwodów oraz warunki wykorzystania pokrycia dachu budynku. Dla ułatwienia analiz podano przykłady obliczeniowe dla różnego typu obiektów, np. domu, bloku, szpitala itp. W praktyce, inwestor budujący dom rzadko będzie zastanawiać się nad instalacją odgromową, pozostawiając decyzję w tym zakresie projektantowi. Zresztą zgodnie z zapisami normy PN-EN 62305, projektant może zadecydować o konieczności wdrożenia ochrony odgromowej albo o braku takiej konieczności, niezależnie od wyników obliczeń, na podstawie własnego doświadczenia i wiedzy. Jeśli czeka Cię budowa domu lub przebudowa dachu, koniecznie skonsultuj się z projektantem. Projektujesz, wykonujesz lub serwisujesz instalacje odgromowe? Potraktuj normę PN-EN 62305 jako lekturę obowiązkową.
Warto pamiętać, że posiadanie instalacji odgromowej może być wymagane przez ubezpieczyciela. Jeśli posiadasz polisę na dom, uwzględniającą ryzyko uderzeń pioruna, koniecznie sprawdź warunki odpowiedzialności ubezpieczyciela w OWU (ogólnych warunkach ubezpieczenia). W dokumencie tym często znajduje się zapis, że budynek musi być wyposażony we właściwie działający i regularnie kontrolowany piorunochron.
Rola instalacji odgromowej w bezpieczeństwie budynku
Gdy różnica potencjałów wystarczająco wzrośnie, może rozpocząć się wyładowanie elektryczne. Zadaniem instalacji odgromowej jest przechwycenie wyładowania atmosferycznego, które zostało skierowane w dany budynek oraz odprowadzenie prądu piorunowego pod powierzchnię ziemi. Pod powierzchnią gruntu, dzięki systemowi uziemiającemu, następuje rozproszenie prądu. Tak w skrócie wygląda zasada działania piorunochronu.
Instalacja odgromowa odgrywa kluczową rolę w bezpieczeństwie budynku, ponieważ chroni nie tylko obiekt, instalacje i sprzęty, ale przede wszystkim ludzkie życie. Uderzenie pioruna w dach może wywołać pożar, doprowadzić do uszkodzenia urządzenia elektronicznego, a w skrajnych przypadkach do porażenia prądem człowieka.
W przypadku większości standardowych domów jednorodzinnych, zastosowanie piorunochronu NIE jest obligatoryjne, co nie zmienia faktu, że warto mieć solidną ochronę odgromową. Zyskasz spokój podczas wyładowań atmosferycznych.
Sprawdź przewody instalacyjne w hurtowni Onninen
Elementy instalacji odgromowej
Instalacja odgromowa to nie tylko widoczny na dachach, metalowy pręt, ale cały system elementów biegnących po powierzchni ścian i znajdujących się w gruncie. Tradycyjny piorunochron zbudowany jest:
ze zwodów – zwody to przewody wykonane ze stali nierdzewnej lub ocynkowanej, które łączą odgromnik z uziomem, przyjmują wyładowanie (piorun uderza w zwód) i odprowadzają prąd do ziemi, muszą być połączone z innymi, metalowymi elementami dachu, np. antenami;- z przewodów odprowadzających i uziemiających – przewód odprowadzający służy do połączenia zwodu i przewodu uziemiającego lub uziomu w fundamentach, a przewód uziemiający zapewnia połączenie przewodu odprowadzającego z uziomem;
- z uziomu – uziom to metalowe elementy o zróżnicowanych konstrukcjach, znajdujące się pod powierzchnią gruntu, będące zakończeniem instalacji odgromowej, wykonane z materiałów przewodzących prąd;
- ze złączy probierczych – to specjalny zacisk, który łączy przewód odprowadzający z uziemiającym, montowany nad ziemią.
Czym jest piorunochron aktywny?
Piorunochron aktywny to mocno promowane w ostatnich latach rozwiązanie. Posiada on maszt oraz osadzoną na nim specjalną głowicę z urządzeniem jonizującym, które wykorzystuje otaczające pole elektromagnetyczne do zwiększenia potencjału elektrycznego na ostrzu. Układ z dodatnim sprzężeniem zwrotnym stymuluje wzrost. W efekcie zainicjowane zostaje działanie prekursora oddolnego. Wyładowania zostają odprowadzane do gruntu poprzez pojedynczy zwód z uziomem szpilkowym. Piorunochron aktywny ma chronić większy obszar niż tradycyjna instalacja odgromowa, jednak opinie ekspertów na ten temat są podzielone.
Koszty montażu instalacji odgromowej
Na koszt montażu instalacji odgromowej wpływają różne czynniki. Ceny zaczynają się od ok. 2 tys. zł, ale mogą przekroczyć nawet 10 tys. zł. Ostateczny koszt będzie zależeć przede wszystkim od metrażu budynku, rozmiaru, kształtu i materiału dachu, rodzaju druta odgromowego, jakości osprzętu, ilości uziemień, sposobu poprowadzenia przewodów odgromowych, a także od lokalizacji, polityki cenowej i renomy wybranego wykonawcy. Z reguły więcej zapłacisz za instalację odgromową z systemem aktywnym. Warto poprosić kilka firm instalacyjnych z okolic o przesłanie indywidualnej oferty. Nie kieruj się wyłącznie ceną. Potraktuj ten wydatek jako długofalową inwestycję w bezpieczeństwo domowników i sprzętu elektronicznego. Odgromienie najlepiej zaplanować na etapie projektowania budynku.
Piorunochrony w hurtowni Onninen
W hurtowni elektroinstalacyjnej Onninen znajdziesz najwyższej jakości osprzęt do instalacji odgromowych. W ofercie posiadamy maszty, iglice, zwody i akcesoria, uziomy odgromowe, elementy zwodów pionowych i poziomych, rozwiązania do tworzenia uziemienia i połączeń wyrównawczych, rury odgromowe z akcesoriami, bednarki oraz druty odgromowe.
Nie wiesz, jaki przewód odgromowy lub inny element instalacji odgromowej wybrać? Eksperci Onninen służą fachowym wsparciem w doborze rozwiązań. Skontaktuj się z nami!