Czy warto budować dom bez pozwolenia? Plusy i minusy nowego prawa

Dodano: piątek, 18.04.2025


Od 3 stycznia 2022 roku w Polsce działa program „Dom bez formalności”. Wraz z programem w życie weszły przepisy umożliwiające budowę domów jednorodzinnych o maksymalnej powierzchni zabudowy 70 m2 w uproszczonej procedurze, czyli bez konieczności uzyskania pozwolenia na budowę. Jeden z kluczowych projektów Polskiego Ładu ma na celu ułatwienie Polakom postawienia na działce niewielkiego domu. Czy budowa domu bez pozwolenia to rozwiązanie idealne? Przyjrzyjmy się zaletom i wadom (nie tak) nowego prawa.

Miniaturka estetycznego szarego domu na blacie

Sprawdź kable i przewody w hurtowni Onninen

Plusy budowy domu bez pozwolenia

Uproszczona procedura – bez wątpienia największą zaletą aktualnych przepisów jest ograniczenie formalności. Nie trzeba uzyskiwać decyzji o pozwoleniu na budowę (procedura ta jest skomplikowana i wymaga zgromadzenia wielu dokumentów), co skraca czas oczekiwania na rozpoczęcie inwestycji o kilka tygodni. Niezbędne dokumenty można złożyć online. Szybsze rozpoczęcie prac budowlanych pozwala na zakończenie inwestycji w krótszym czasie.

Niezależność i oszczędności – inwestor nie musi zatrudniać kierownika budowy ani prowadzić dziennika budowy, co przekłada się na oszczędności rzędu nawet paru tysięcy złotych. Może podejmować decyzje samodzielnie.

Szybka decyzja o warunkach zabudowy – w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzja o warunkach zabudowy powinna zostać wydana przez gminę w ciągu 21 dni od złożenia wniosku. To znacznie przyspiesza proces inwestycyjny.

Dostępność dla każdego - każda pełnoletnia osoba może skorzystać z uproszczonej procedury, o ile budowa służy zaspokojeniu własnych potrzeb mieszkaniowych.

Brak ograniczeń w zakresie sprzedaży/wynajmu - wbrew obiegowym opiniom, dom wybudowany w uproszczonej procedurze można swobodnie sprzedać lub wynająć. Nie ma żadnych ograniczeń w tym zakresie, co zwiększa elastyczność inwestycyjną.

Mała powierzchnia tylko z pozoru – okazuje się, że dom bez pozwolenia 70 m2  to w praktyce… dom bez pozwolenia 100 m2, a nawet większy! Jak to możliwe? Chociaż maksymalna powierzchnia zabudowy przy uproszczonej procedurze wynosi 70 m2, to na dwóch kondygnacjach budynku może znaleźć się nawet ponad 100 m2 powierzchni użytkowej. Dla wielu osób, w tym rodzin z dziećmi, taki dom będzie w zupełności wystarczający.

Gotowe projekty do wykorzystania - Główny Urząd Nadzoru Budowlanego udostępnia bazę gotowych projektów domów bez pozwolenia 70 m2 .

Minusy budowy domu bez pozwolenia

Ograniczona powierzchnia - uproszczona procedura dotyczy tylko domów jednorodzinnych dwukondygnacyjnych (parter + 1 piętro) o powierzchni zabudowy do 70 m2, co może być niewystarczające dla dużych rodzin lub osób, które potrzebują sporo większej przestrzeni. Jeśli masz znacznie większe oczekiwania wobec metrażu domu, rozważ wybór tradycyjnej procedury z pozwoleniem na budowę.

Odpowiedzialność za budowę - inwestor, który skorzysta z przysługującego mu prawa do niezatrudniania kierownika budowy, sam przejmuje odpowiedzialność za prawidłowy przebieg prac budowlanych, składając razem ze zgłoszeniem budowy odpowiednie oświadczenie. Rezygnacja z kierownika budowy wydaje się kuszącą opcją ze względu na niezależność i zaoszczędzone pieniądze. Z drugiej strony należy pamiętać, że zarządzanie robotami budowlanymi wymaga wiedzy i doświadczenia z zakresu budownictwa, aby uniknąć wad w powstającym budynku.

Składanie oświadczeń pod rygorem odpowiedzialności karnej – podczas zgłaszania budowy inwestor musi złożyć kilka oświadczeń, m.in. o tym, że budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych, że przejmuje odpowiedzialność za kierowanie budową oraz że składana dokumentacja jest kompletna. Za fałszywe oświadczenia grozi odpowiedzialność karna.

Nie taka znowu prosta procedura - pomimo uproszczeń, nadal od inwestora wymaga się zgromadzenia i złożenia pliku dokumentów: projektu zagospodarowania działki, projektu architektoniczno-budowlanego, decyzji o warunkach zabudowy (jeśli działka nie jest objęta MPZP) oraz różnych oświadczeń. To może być trudne do samodzielnego wykonania dla osób bez doświadczenia w prowadzeniu inwestycji budowlanych.

Wskazówki dla inwestorów planujących budowę domu pozwolenia

Przed rozpoczęciem budowy domu bez pozwolenia, warto skonsultować się z architektem lub inżynierem budownictwa, aby upewnić się, że projekt spełnia wszystkie wymagania prawne, w tym przepisy lokalne, a dokumentacja jest kompletna. Dzięki temu zminimalizujesz ryzyko problemów z organami nadzoru i będziesz cieszyć się własnym nowym domem bez stresów.

Planujesz budowę domu bez pozwolenia? W asortymencie hurtowni elektryczno-hydraulicznej Onninen znajdziesz wszystko, czego potrzebujesz, do wykonania instalacji domowych. Sprawdź urządzenia, komponenty i akcesoria oferowane w ramach takich kategorii, jak:

Potrzebujesz porady w zakresie doboru rozwiązań wchodzących w skład domowych instalacji wewnętrznych lub zewnętrznych? Skontaktuj się z nami! Doradcy techniczno-handlowi Onninen udzielą Ci profesjonalnego wsparcia. 

    Sprawdź oświetlenie w hurtowni Onninen