Selektywność wyłączników różnicowoprądowych (RCD) to bardzo ważna część instalacji, która jest niezwykle przydatna w momencie wykrycia awarii. Wyłącza wtedy tylko ten obwód, w którym pojawiło się uszkodzenie. Zapewnia to, że reszta instalacji elektrycznej pozostaje w normalnym działaniu. Osoby projektujące bezpieczne, w pełni funkcjonalne systemy i sieci elektryczne muszą o tym pamiętać. W artykule zajmiemy się dokładnie tą tematyką, omawiając następujące zagadnienia: czy selektywność wyłączników różnicowoprądowych jest koniecznością, jakie warunki musi spełnić wyłącznik, aby uzyskać pełną selektywność, oraz najczęstsze błędy popełniane przy doborze aparatury. Zapraszamy do lektury!
Sprawdź wyłączniki różnicowoprądowe w hurtowni Onninen
Czy selektywność wyłączników różnicowoprądowych jest koniecznością?
Wyłączniki różnicowoprądowe (RCD - Residual Current Device), potocznie określane jako różnicówki, to niezwykle ważne urządzenia zabezpieczające, chroniące przed porażeniem prądem elektrycznym. Zapobiegają też uszkodzeniu instalacji elektrycznej.
Wykrywają już niewielkie prądy różnicowe, które mogą powstać w przypadku przepływu prądu przez ciało człowieka lub w wyniku zwarcia instalacji z ziemią. Selektywność wyłącznika różnicowoprądowego jest tu o tyle ważna, że odnosi się do współpracy kilku wyłączników różnicowoprądowym w jednym obwodzie elektrycznym. Rola selektywności jest więc tu nieoceniona.
Selektywność wyłączników różnicowoprądowych nie zawsze jest wymagana, niemniej jej zastosowanie znacząco podnosi poziom bezpieczeństwa, jak również komfortu użytkowania instalacji elektrycznej. Jej brak więc może doprowadzać do niepożądanych sytuacji, na przykład jak awaria jednego obwodu doprowadza do wyłączenia zasilania w innych obwodach. To szczególnie irytujące w obiektach przemysłowych, użyteczności publicznej czy wielopiętrowych budynkach mieszkalnych.
Zastosowanie selektywności eliminuje takie sytuacje, ponieważ w razie zwarcia, wyłączony zostaje tylko obwód, w których doszło do uszkodzenia. Inne instalacje działają normalnie, co minimalizuje przerwy w dostawie energii, podnosząc ogólną efektywność systemu.
Jakie warunki musi spełnić wyłącznik różnicowoprądowy, aby uzyskać pełną selektywność?
Wyłącznik różnicowoprądowy, określany też jako różnicówka, ma bardzo ważną rolę w całej instalacji, zwłaszcza z selektywności, która zapewnia samoczynne wyłączenie zasilania odpowiedniego obwodu. Jej stosowanie to więc może nie konieczność, lecz czynność mocno rekomendowana.
Pamiętajmy jednocześnie, że wyłącznik różnicowoprądowy musi spełniać kilka istotnych warunków, aby gwarantował pełną selektywność. Dobierając różnicówkę, musimy więc mieć na uwadze kwestię czasów zadziałania oraz wartości prądów różnicowych. Wyłączniki muszą być zainstalowanie tak, aby te umieszczone wyżej w hierarchii systemu reagowały wolniej (i na większy prąd), niż te niższe. To ważne, ponieważ zapobiega jednoczesnemu zadziałaniu kilku urządzeń w tym samym czasie. Należy więc dobrać wyłącznik różnicowoprądowy o różnych charakterystykach czasowo-prądowych.
Przy okazji też warto zwrócić uwagę na zgodność charakterystyki zainstalowanych urządzeń, jak również odpowiednie zabezpieczenie przeciwzwarciowe. Zmniejsza to częstotliwość fałszywych wyłączeń odbiorników, zapewniając właściwe działanie całego systemu.
Najczęstsze błędy w doborze aparatury elektrycznej w kontekście selektywności
Projektując instalację elektryczną, w tym selektywne wyłączniki różnicowoprądowe, musimy wystrzegać się błędów, aby aparatura modułowa i elektryczna zostały dopasowane w sposób odpowiedni. W przeciwnym wypadku może ona źle działać.
Jednym z częstszych błędów jest ignorowanie różnic w czasach zadziałania RCD. Tak się dzieje, jak wszystkie wyłączniki mają tę samą charakterystykę. Może się więc zdarzyć, że zadziałają jednocześnie, wyłączając tym samym zasilanie w całym obiekcie.
Poważnym błędem jest też dobór niewłaściwej wartości prądu różnicowego, co może skutkować nadmiernymi lub zbyt rzadkimi wyłączeniami. Opłakane skutki może mieć też nieodpowiednia analiza warunków pracy, na przykład obecność urządzeń nieliniowych.