Głębokość wykopu pod kabel energetyczny

Wbrew pokutującemu przekonaniu, do tzw. „kopania rowów” potrzebne są nie tylko sprawne mięśnie, ale także konkretna i szczegółowa wiedza. Nie sztuka bowiem zrobić dziurę w ziemi – trzeba jeszcze umieć dopasować jej głębokość i wypełnienie pod kątem tego, co w tej dziurze ma spocząć. Jak przygotowywać wykopy pod kable energetyczne? Odpowiedzi poniżej!

Z tego artykułu dowiesz się:

• na jakiej głębokości należy zakopywać kable;
• w jakiej odległości od określonych urządzeń podziemnych muszą się one znajdować;
• jaki wpływ na napięcie na głębokość wykopu.

Na jakiej głębokości wkopać kabel energetyczny?

Jak w praktycznie każdym przypadku dotyczącym inwestycji budowlanej, podczas której prowadzone są prace z zakresu doprowadzenia zasilania w energię elektryczną, głębokość ułożenia kabli regulują stosowne normy. W tej konkretnej sytuacji warunki określa norma N-SEP-E-004, która w 2014 r. zastąpiła obowiązującą wcześniej normę PN-76/E-05125. Tyle teorii, ale co to oznacza w praktyce?

Głębokość układania kabli w wykopach zależy od kilku czynników, takich jak:

• napięcie znamionowe kabli;
• charakterystyka gleby, w której jest wykonywany wykop;
• klasyfikacja gruntu pod kątem jego przeznaczenia.

A zatem po kolei.

• Kable zasilające sygnalizację świetlną/drogową, słupy oświetleniowe, oświetlenie znaków drogowych i elementów reklamowych o napięciu znamionowym do 1 kV, należy układać na głębokości 50 cm pod chodnikiem bądź drogą rowerową.
• Kable o napięciu znamionowym do 1 kV poza użytkami rolnymi – na głębokości co najmniej 70 cm. Dla napięć 1-30 kV głębokość ta wzrasta do przynajmniej 80 cm.
• Kable kładzione na terenie użytków rolnych trzeba zagłębić w ziemi na nie mniej niż 90 cm, natomiast w każdym przypadku, gdy w grę wchodzą napięcia powyżej 30 kV, głębokość wynosi co najmniej 1 m.
• Jeżeli konieczna jest instalacja kilku takich kabli, muszą one być od siebie oddalone w pionie o nie mniej niż 70 cm.

Sprawdź ofertę kabli ziemnych w izolacji PVC do 1 kV

Istnieje także alternatywa w postaci zastosowania dodatkowych osłon otaczających do kabli i mniejszego zagłębienia, ale takie rozwiązanie wchodzi w grę tylko w przypadku, kiedy warunki (np. środowiskowe lub geodezyjne) nie pozwalają wykonać dostatecznie głębokich wykopów.

Co do charakterystyki gleby, norma określa konieczność ułożenia kabla na dnie wykopu w przypadku gruntu piaszczystego. Jeżeli podłoże nie ma jednolitego charakteru, zaleca się ułożenie na dnie wykopu co najmniej 10-centrymetrowej warstwy piasku, na której układa się kabel (z zachowaniem podanych powyżej głębokości). Kabel następnie zasypuje się drugą warstwą piasku, również o grubości min. 10 cm. Warstwę wierzchnią może stanowić grunt rodzimy. Zamiast piasku można użyć mieszaniny piasku i cementu (w proporcji co najmniej 13:1) lub masy alternatywnej, np. bentonitowej, choć powinien to być produkt certyfikowany. Bez względu jednak na to, czy będzie to piasek czy mieszanka, ważne jest ubicie warstwy po zasypaniu do gęstości min. 1,6 t/m³ w celu zapewnienia odpowiedniej rezystywności cieplnej.

Trasa linii kablowej musi ponadto zostać oznaczona siatką lub folią kablową z tworzywa sztucznego, o trwałym kolorze odpowiednim do napięcia znamionowego kabla. Przy napięciu do 1 kV jest to kolor niebieski, powyżej 1 kV – czerwony. Siatka lub folia powinna zostać umieszczona i zasypana nie mniej niż 25, ale nie więcej niż 35 cm nad kablem. W przypadku skrzyżowań oznaczenia linii powinny znajdować się na tej samej głębokości. Przy układaniu bednarki uziemiającej w tym samym wykopie, w którym ułożono kabel, bednarkę należy zakopać w dnie rowu kablowego na głębokości co najmniej 10 cm.

Sprawdź ofertę kabli ziemnych w izolacji XLPE do 1 kV

Kabel energetyczny - jak daleko od granicy działki?

W myśl obowiązujących przepisów, kable należy umieszczać w odległości co najmniej 50 cm od granicy działki, na której powstaje wykop. Daje to margines dla budowy ogrodzenia z jednej strony, z drugiej natomiast należy wziąć pod uwagę potencjalne zabudowania, które mogą powstać w pobliżu planowanej linii kablowej. Decydujące są granice własnej działki – konsultacje z sąsiadami i ocena odległości jakichkolwiek obiektów od wykopu, które znajdują się na cudzych posesjach, nie są konieczne.

Istotne, może nawet bardziej, są jednak konieczne do zachowania odległości kabli od innych urządzeń podziemnych. Są one następujące:

• w przypadku rurociągów wodociągowych, ściekowych, cieplnych i gazowych z gazami niepalnymi: dla kabli o napięciu do 30 kV min. 25 cm plus średnica rurociągu pionowo na skrzyżowaniu i poziomo przy zbliżeniu, dla kabli o napięciu 30-110 kV każdorazowo min. 50 cm plus średnica rurociągu;
• w przypadku rurociągów z gazami i cieczami palnymi: nie mniej niż powyżej, ale należy to ustalić z właścicielem rurociągu;
• w przypadku zbiorników z gazami i cieczami palnymi: skrzyżowania nie są możliwe; poziomo przy zbliżeniu min. 200 cm (do 30 kV) i 250 cm (30-110 kV), ale przy wyższych napięciach (30-110 kV) należy ustalić szczegóły z właścicielem urządzenia;
• w przypadku części podziemnych linii napowietrznych: skrzyżowania nie są możliwe; poziomo przy zbliżeniu min. 40 cm (do 30 kV) i 100 cm (30-110 kV);
• w przypadku ścian budynków i innych budowli: skrzyżowania nie są możliwe; poziomo przy zbliżeniu min. 50 cm (do 30 kV; mniejsza odległość dopuszczalna pod warunkiem zastosowania osłon otaczających i uzgodnienia odstępstwa z użytkownikiem obiektu) i 100 cm (30-110 kV);
• w przypadku urządzeń do ochrony budowli od wyładowań atmosferycznych: według wymogów normy PN-EN 62305, regulującej kwestie związane z ochroną odgromową obiektów budowlanych.

Sprawdź ofertę kabli ziemnych średniego napięcia do 30 kV

Jaki kabel YAKXS wybrać?

Powiedzmy na wstępie, że świat kabli nie zaczyna się ani nie kończy na kablach YAKXS. Pod takim oznaczeniem kryją się kable o wysokich parametrach (m.in. 90° C maksymalnej temperatury dopuszczalnej długotrwale i 250° C maksymalnej temperatury kabla w warunkach zwarcia), o izolacji z polietylenu sieciowanego, ale z aluminiowymi żyłami przewodzącymi, co nie wszystkim instalatorom odpowiada. Niektórzy z definicji odrzucają takie produkty na rzecz odpowiedników wyposażonych w żyły miedziane, a te dostępne są pod oznaczeniem YKXS. Poza tym, parametry typowe dla kabli typu XS mogą czasem przewyższać wymagania danej inwestycji – jeżeli chodzi np. o rozprowadzenie oświetlenia ogrodowego, produkty typu kabel YKY (miedziany) lub kabel YAKY (aluminiowy), o izolacji z PCV i z niższymi marginesami temperatur roboczych, z pewnością okażą się w zupełności wystarczające. Jak w wielu innych dziedzinach życia, rzucanie pereł przed wieprze jest niewskazane – kable z kategorii „wystarczająco dobrych” z pewnością okażą się… wystarczająco dobre.

Mamy świadomość, że nasze wskazówki to zaledwie wierzchołek góry lodowej, ale gdyby chcieć omówić szczegółowo wszystkie aspekty wykonywania wykopów pod kable energetyczne, powinniśmy zamieścić tutaj normę w wersji do pobrania. Wierzymy jednak, że nawet te ogólne wytyczne okażą się pomocne i wystarczające w wielu prostych przypadkach, a w razie konieczności sięgnięcia po wiedzę bardziej fachową, staną się dobrym przyczynkiem do jej pogłębienia. Tak czy inaczej, polecamy się pamięci od strony produktowej!

Kable energetyczne w ofercie Onninen – przegląd produktów

• Kabel energetyczny YAKXS-ŻO 5X16 RE/SE 1KV HD - klasa żyły: klasa 1 = jednodrutowa; kolor powłoki/izolacji: czarny; żyła koncentryczna: brak; materiał żyły: aluminium; liczba żył: 5; klasa kwasowości wg EN 13501-6: brak; przybliżona średnica zewnętrzna: 19.2 mm; napięcie znamionowe U0: 0.6 kV; klasa reakcji na ogień wg EN 13501-6: eca; materiał powłoki zewnętrznej: polichlorek winylu (PVC);
• Kabel energetyczny YAKY 1x120 RMC 1kV - kabel energetyczny ziemny typu YAKY 1x120RMC 1kV G-006595 bębnowy z żył aluminiowych wielodrutowych, o izolacji i powłoce polwinitowej; stosowany do zasilania w energię elektryczną odbiorników niskiego napięcia;
• Kabel energetyczny YAKY 4x35 SE 1kV - żyły: aluminiowe; wg PN-88/E-90160
  kształt żył określają litery:
  - żyły klasy 1: okragłe (RE), sektorowe (SE);
  - żyły klasy 2: okrągłe zagęszczane (RMC), sektorowe (SM);
  zastosowanie: do przesyłu energii elektrycznej; linie elektroenergetyczne prowadzone w powietrzu, wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń, w kanałach kablowych oraz układane bezpośrednio w ziemi;
• Kabel energetyczny YAKY 4x150 SE 1kV - kabel energetyczny ziemny typu YAKY 4x150SE 1kV G-006619 bębnowy, z żył aluminiowych sektorowych, o izolacji i powłoce polwinitowej; stosowany do zasilania w energię elektryczną odbiorników niskiego napięcia, do urządzeń energetycznych w zakładach przemysłowych;
• Kabel energetyczny YAKXS 4x120 SE 1kV /500m/ - żyły: aluminiowe; wg PN-88/E-90160 kształt żył określają litery:
  - żyły klasy 1: okrągłe (RE), sektorowe (SE);
  - żyły klasy 2: sektorowe (SM);
  izolacja: z polietylenu usieciowanego (XS); wypełnienie: z polwinitu lub z gumy niewulkanizowanej (w); powłoka: polwinitowa (Y) lub polietylenowa (X); barwy izolacji:
  - 1-żyłowe: wg uzgodnień;
  - 4-żyłowe: zielono-żółta, czarna, niebieska i brązowa lub czarna, niebieska, brązowa, czarna;
  najmniejszy dopuszczalny promień zginania kabli przy układaniu jest równy 15-krotnej średnicy zewnętrznej kabla; największa dopuszczalna temperatura żył roboczych wynosi 90° C; największa dopuszczalna temperatura przy zwarciu wynosi 250° C; zastosowanie: do przesyłu energii elektrycznej; mogą być układane w ziemi.