Przez lata w pracy w firmie KOSPEL S.A. był Pan świadkiem zmian na rynku energetycznym. W jakim miejscu znajdujemy się teraz?
W ciągu ostatnich lat widzimy silne dążenie do niskoemisyjności i poprawy jakości powietrza. Powstaje wiele energooszczędnych obiektów i coraz częściej wybieramy odnawialne źródła energii na potrzeby indywidualnych gospodarstw domowych – to ogromna zmiana. Niestety w Polsce proces ten postępuje dość wolno. Wciąż przodujemy w zanieczyszczeniu powodowanym przez zużywanie paliw kopalnych. Bardzo ważne jest budowanie świadomości ekologicznej, ale także wyjście naprzeciw właścicielom starych rozwiązań, którzy planują zmianę dotychczasowego źródła ciepła. Dlatego w materiałach edukacyjnych Kospel zwracamy uwagę na dobre praktyki, a także na dofinansowania takich działań. Jeżeli możemy sobie pozwolić na wymianę kotła starego typu na kocioł nowej generacji, nawet jeśli jest wciąż zasilany paliwem stałym, to już przyczyniamy się do poprawy stanu powietrza. Oczywiście najlepszym rozwiązaniem jest możliwość całkowitej wymiany na kocioł elektryczny czy pompę ciepła. Stosując alternatywne źródła ciepła, możemy dodatkowo zmniejszyć CO2. Wystarczy zastosować instalację fotowoltaiczną do ich zasilenia.
Czym się kierować, dobierając instalację fotowoltaiczną do pompy ciepła?
Z reguły moc instalacji fotowoltaicznej dopasowujemy do zabezpieczenia podstawowych potrzeb energetycznych. W kolejnym kroku powinna zabezpieczać ciepłą wodę użytkową. Dopiero w trzeciej kolejności może zabezpieczać cele grzewcze. Jednak musimy bardzo dobrze zaplanować instalację, gdyż po zabezpieczeniu energii przeznaczonej na zasilenie urządzeń codziennego użytku i ogrzanie wody może nie wystarczyć energii na ogrzanie domu i ta będzie pobierana w stu procentach z elektrowni. Jeżeli w instalacji, po wykorzystaniu energii na podstawowe zapotrzebowanie energetyczne i ogrzanie wody, zostanie do wykorzystania np. 4000 kWh i podłączymy źródło ogrzewania wykorzystujące 6000 kWh, wtedy będziemy już znać różnicę, którą w całości kupimy od zakładu energetycznego. Jeżeli jednak jako źródło ciepła dodamy pompę ciepła, która pobierze 1 kW energii elektrycznej, a wyprodukuje 3,5 kW energii cieplnej, widzimy znacznie większą ekonomię. Najważniejszy jest dobór instalacji fotowoltaicznej do podstawowych potrzeb, ciepłej wody i źródła ciepła. Gdy dobrze wykonamy te obliczenia, będziemy mogli cieszyć się niskimi rachunkami na przestrzeni całego roku, niezależnie czy do instalacji przyłączymy pompę ciepła, czy kocioł elektryczny.
Jakie są różnice między pompą ciepła a kotłem elektrycznym w połączeniu z instalacją fotowoltaiczną?
Podstawową zaletą kotła elektrycznego jest korzystna cena. Jeżeli inwestor ponosi koszty związane z budową instalacji fotowoltaicznej, wtedy ekonomicznym rozwiązaniem będzie dołączenie do niej niezbyt drogiego kotła elektrycznego. Gdy do takiej instalacji dołączy jednak pompę ciepła, gdzie koszt instalacji może się wahać w granicach 30-40 tys. złotych, wtedy inwestycja robi się dość kosztowna. Pompa ciepła ma jednak w porównaniu z kotłem główną zaletę, zużywa nawet 3-4 razy mniej energii elektrycznej. Czyli tak naprawdę na etapie planowania inwestycji powinno się zdecydować, najlepiej z pomocą fachowca, które rozwiązanie będzie najlepsze.
W takim razie jak dobrze dopasować pompę ciepła do budynku?
Każdy budynek, stary i nowy, ma określone zapotrzebowanie energetyczne na energię cieplną. Jeśli budynek ma zapotrzebowanie na 8 kW, to pompa powinna mieć zbliżoną moc. Jeśli pompa będzie przewymiarowana, czyli parametry będą dużo wyższe od zapotrzebowania budynku, wtedy w mroźne dni z pewnością będzie działać poprawnie. Gdy jednak temperatura wzrośnie, wtedy pompa wejdzie w stan tzw. taktowania. Reasumując, szybko będzie uzupełniała braki cieplne w budynku, następnie się wyłączy. Gdy tylko temperatura w budynku spadnie, pompa powtórzy ten proces. W ostatecznym
rozliczeniu zużyje bardzo dużo energii. Jeśli natomiast moc pompy będzie mniejsza niż zapotrzebowanie cieplne budynku, wtedy w mroźne dni pompa będzie musiała włączać dodatkowe źródło szczytowe ciepła w postaci grzałki elektrycznej. Wtedy zużycie energii wzrośnie.
Czym musi charakteryzować się wymiennik c.w.u. dopasowany do pompy ciepła?
Oczywiście, to bardzo istotne pytanie. Najważniejszym parametrem wymiennika dopasowanego do pompy ciepła jest duża powierzchnia wężownicy. Dobieramy ją do mocy pompy. Przyjmuje się ok. 0,25 m² wężownicy na każdy kilowat mocy pompy. Poza tym sam zbiornik wymiennika powinien charakteryzować się pojemnością 200-300 litrów.