Proponowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska zmiany ustawy Prawo energetyczne wywołuje w ostatnim czasie dość dużo kontrowersji zarówno wśród instalatorów, montujących instalacje fotowoltaiczne, jak i klientów końcowych, którzy obawiają się braku opłacalności inwestycji. Obserwując rynki fotowoltaiczne krajów sąsiednich, nie trudno zauważyć, że wraz z rosnącą dynamiką inwestycji fotowoltaicznych ustawodawcy rezygnują z systemu rozliczeń w formie net-meteringu.
Rozwiązaniem, które znacząco może przyczynić się do opłacalności inwestycji we własną siłownię fotowoltaiczną, może być coraz szersza oferta magazynów energii elektrycznej przeznaczonych do współpracy z falownikami solarnymi. Rozwiązania te nie tylko zapewniają większy współczynnik autokonsumpcji, ale eliminują również problem wyłączania się instalacji przy osiągnięciu zbyt wysokiego napięcia w sieci elektoroenergetycznej. Powyższe ma miejsce szczególnie w obszarach zabudowy jednorodzinnej, gdzie duża liczba instalacji, przy jednocześnie niskim poborze energii elektrycznej w ciągu dnia przyczynia się do częstego wyłączania falowników z uwagi na osiągnięcie wartości napięcia przekraczającego dopuszczalny poziom zgodnie z IRiESD przedsiębiorstwa energetycznego, do którego sieci przyłączona jest instalacja.
Sprawdź teraz fotowoltaikę w hurtowni Onninen
Proponowane w projekcie ustawy zmiany mają na celu zniesienie znanego już od lat net-meteringu i systemu opustów. Oznaczać to będzie brak możliwości magazynowania energii elektrycznej produkowanej przez mikroinstalację w systemie elektroenergetycznym w czasie, gdy instalacja osiąga wysoki poziom produkcji przy jednoczesnym małym poborze i jej późniejszego wykorzystania w czasie niedoboru. Zgodnie z proponowaną przez ministerstwo zmianą rozliczenie ma się odbywać na zasadach odsprzedaży nadwyżki energii dystrybutorowi po cenach hurtowych i zakupu energii po znacznie wyższych cenach detalicznych w przypadku jej niedoboru. Jeśli projekt nowelizacji ustawy o OZE z dnia 02.06.2021 r. zostanie zaakceptowany przez Sejm i Senat, a ustawa zostanie ostatecznie podpisana przez Prezydenta RP, po 1 stycznia 2022 roku każdy inwestor decydujący się na montaż mikroinstalacji będzie mógł odsprzedawać jedynie nadwyżki energii elektrycznej. Powyższe zmiany mają jednak nie dotyczyć instalacji, które zostały przyłączone do systemu elektroenergetycznego jeszcze przed końcem 2021 r. W tym przypadku obecny sposób rozliczeń ma funkcjonować jeszcze przez 15 lat.
Magazynowanie energii z OZE
Instalacje fotowoltaiczne, zwłaszcza w budownictwie mieszkalnym, generują dużo energii elektrycznej w ciągu dnia, zwłaszcza w okresie wiosenno-letnim, gdy współczynnik autokonsumpcji z uwagi na brak obecności mieszkańców jest stosunkowo niski. Powoduje to konieczność wprowadzania do systemu elektroenergetycznego znaczącej energii elektrycznej, by później móc ją wykorzystać w porze popołudniowej. Dotychczasowy system net-meteringu umożliwiał odebranie odpowiednio 80% (dla instalacji o mocy do 10 kWp) i 70% (dla instalacji od 10 kWp do 50 kWp) energii elektrycznej „zmagazynowanej” w systemie elektroenergetycznym bez dodatkowych kosztów. Przy właściwie zwymiarowanej instalacji prosument obciążany był jedynie opłatami przesyłowymi.
Mając na uwadze proponowane zmiany, dość łatwo można dostrzec, że zainteresowanie magazynami energii elektrycznej powinno znacząco wzrosnąć.
Zmiany w ustawie OZE – przewidywany wzrost cen
Na podstawie aktualnych cen energii elektrycznej obowiązujących na rynku polskim ocenia się, że dostawca za 1 MWh wprowadzoną do systemu elektroenergetycznego zapłaci około 256 PLN, zaś odbiorca, w przypadku niedoboru energii elektrycznej, zapłaci za jej zakup ok. 667 PLN za 1 MWh. Tym samym prosumenci w skali roku powinni spodziewać się zwiększenia swoich rachunków za energię elektryczną na poziomie nawet 1000 PLN (zgodnie z szacunkami przedstawionymi na portalu wysokienapiecie.pl).
Magazyny energii – przegląd oferty
Większość obecnych w ofercie rynkowej falowników solarnych można doposażyć w magazyn energii elektrycznej w celu zwiększenia współczynnika autokonsumpcji, co przyczynić się może do zminimalizowania strat związanych z opustami oraz znacząco podnieść opłacalność instalacji w przypadku nowego sposobu rozliczenia będącego przedmiotem projektu zmiany ustawy.
Główna zasada współpracy falownika z magazynem energii opiera się na magazynowaniu energii elektrycznej, która w klasycznym rozwiązaniu on-grid wysyłana była do systemu elektroenergetycznego. Systemy magazynowania energii elektrycznej to specjalistyczne rozwiązania, zdecydowanie bardziej zaawansowane technologicznie niż dotychczas znane systemy wyspowe zbudowane w oparciu o regulator ładowania i akumulatory (zwykle w technologii ołowiowej) działające
w prostych instalacjach off-grid, jak autonomiczne słupy oświetleniowe. Cechą wyróżniającą to rozwiązanie jest technologia użytych akumulatorów (wykonanych w technologii litowo-żelazowo – fosoforanowej Li-FePO4 lub litowo-jonowej Li-Ion) oraz możliwość rozbudowy systemu magazynowania. Warto jednak nadmienić, że mimo modułowej budowy większości dostępnych obecnie na rynku rozwiązań możliwość rozbudowy systemu energii jest ograniczona czasowo, co wynika z innej charakterystyki rozładowania akumulatorów będących w użyciu w stosunku do nowych jednostek. Większość producentów magazynów dopuszcza rozbudowę systemu w czasie nie dłuższym niż 2 lata od uruchomienia instalacji. Mając to na uwadze, istotnym jest właściwe zwymiarowanie systemu magazynowania już na etapie inwestycji.
Dodatkową funkcjonalnością uzyskaną dzięki zastosowaniu w instalacji magazynu energii jest możliwość uzyskania zasilania awaryjnego (buck-up), zwykle wydzielonej części obwodów elektrycznych w przypadku braku zasilania podstawowego (z sieci elektroenergetycznej). Powyższa funkcjonalność możliwa jest przy zastosowaniu układów automatyki SZR (samoczynnego załączenia rezerwy) i w zależności od zastosowanego falownika może funkcjonować z zasilaniem awaryjnym jedno – lub trójfazowym, mimo iż sam falownik ma wyjście trójfazowe. Mając na uwadze pojemność magazynu, zwykle zasilanie awaryjne ogranicza się do wydzielonej gruby
odbiorów, mających znaczenie strategiczne (w domu jednorodzinnym jest to przeważnie obwód zasilania lodówki, oświetlenia czy też automatyki budynkowej).
Sprawdź teraz fotowoltaikę w hurtowni Onninen
Innym dość istotnym sposobem zwiększenia współczynnika autokonsumpcji jest zastosowanie sterowania zużyciem energii elektrycznej poprzez wysterowanie załączeniem odbiorów o dość dużym poborze energii jak np. grzałka w zasobniku wody CWU. Takie rozwiązanie można wykonać np. poprzez zainstalowanie w instalacji z falownikiem marki Fronius urządzenia Ohmpilot, które steruje urządzeniami grzewczymi poprzez automatykę falownika. W tym celu konieczne jest zastosowanie
licznika energii elektrycznej na wejściu instalacji w celu monitorowania on-line zużycia energii wyprodukowanej przez mikroinstalację przez odbiory przyłączone do instalacji odbiorczej. W przypadku gdy falownik zdiagnozuje zbyt mały pobór energii, wysteruje załączenie urządzeń grzewczych. Podobne rozwiązanie możliwe jest do zastosowania w urządzeniach marki Solaredge, tu poza urządzeniem do ogrzewania wody możliwe jest wysterowanie załączeniem gniazd wtyczkowych, do których przyłączone są odbiory lub też załączeniem punktu ładowania samochodu elektrycznego.
Pojawienie się w ofercie HUAWEI magazynów energii serii LUNA 2000 znacząco zwiększa atrakcyjność oferty pod kątem nowym ustaleń. System charakteryzujący się prostym montażem, wysokim poziomem bezpieczeństwa i niezawodności, znajdujący zastosowanie w systemach jedno – i trójfazowych przeznaczony jest do instalacji zarówno w instalacjach domowych, jak i komercyjnych. Dzięki modułowej budowie istnieje możliwość skalowania magazynu w zakresie pojemności od 5 do 30 kWh. Magazyn składa się z modułu sterującego i dołączanych do niego modułów magazynowania energii. Każdy z falowników SUN2000 serii M1 umożliwia przyłączenie do 2 magazynów energii, każdy o pojemności od 5 do 15 kWh. Kompaktowa budowa systemu sprawia, że jego zastosowanie nie wymaga specjalnego pomieszczenia, a nawet, dzięki obudowie o stopniu ochrony IP66 oraz temperaturze pracy od – 10 do +55°C, możliwy jest montaż na zewnątrz budynku.
mgr inż. Jan Makowski
Regionalny Doradca Techniczny – Projektant
Dział Doradztwa Technicznego Onninen
Masz pytania odnośnie branży? Dołącz do grupy Świat Instalacji!