Studnie kanalizacyjne służą do wykonywania prac eksploatacyjnych w kanałach ściekowych, inspekcji tych obiektów, a także do obsługi takich urządzeń, jak pompy czy wodomierze. Zwykle wykonywane są z betonu, ale coraz szersze zastosowanie mają studzienki kanalizacyjne wykonywane z wytrzymałych tworzyw sztucznych. Kiedyś wykorzystywane przede wszystkim na posesjach, współcześnie wykonywane także w ramach inwestycji przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych.
Studzienki kanalizacyjne – rodzaje i zastosowania
Studzienki kanalizacyjne są stosowane w układach kanalizacji sanitarnej (ściekowej), deszczowej, ogólnospławnej, studzienki drenarskiej i przemysłowej. Dzielą się na włazowe i niewłazowe. Pierwsze zwykle umożliwiają wejście do środka, drugie nie, mają zastosowanie inspekcyjne – do przeglądów i rewizji za pomocą odpowiednich urządzeń.
Włazowa studzienka kanalizacyjna w ogólnym ujęciu ma zastosowanie w pracach eksploatacyjnych, jak czyszczenie, przegląd, płukanie czy wykonywanie pomiarów. Studzienki tego typu różnią się materiałem wykonania, budową i przeznaczeniem. Pod względem zastosowania można je podzielić na:
- przelotowe – do inspekcji lub zmiany kierunku przepływu ścieków,
- zbiorcze (węzłowe) – umieszczane w miejscach krzyżowania kanałów, utrzymują odpowiedni przepływ ścieków
- z dolotem – pozwalają na podłączenie nowego odcinka kanalizacji, mogą być też zaślepiane,
- osadnikowe – stosowane w kanalizacjach deszczowych uniemożliwiają zaleganie deszczówki w pobliżu spustu,
- czyszczące – użytkowane tam, gdzie zagospodarowuje się wody opadowe,
- kaskadowe – używane przy dużych różnicach wysokości gruntu,
- rozprężne – w miejscach dużych spadków terenu ograniczają liczbę studni kaskadowych,
- energochłonne – w miejscach występowania ryzyka tektonicznego,
- zbiorniki w przepompowniach ścieków – tam, gdzie ścieki usuwa się ciśnieniowo,
Sprawdź teraz kanalizację zewnętrzną w hurtowni Onninen
Studnie kanalizacyjne zwykle wykonywane są z takich materiałów, jak:
- beton,
- kamionka,
- żywica poliestrowa,
- tworzywa sztuczne – termoplastyczne (polietylen, polipropylen i jako dodatku do innych materiałów polichlorek winylu) oraz wzmacniane włóknem szklanym (GRP).
Studnie kanalizacyjne mogą być segmentowe lub monolityczne. Pierwsze są zwykle betonowe, drugie mogą być betonowe z kinetą, z trwale połączonych elementów tworzyw sztucznych lub z polimerobetonu, gdzie składowe są klejone żywicami.
Na konstrukcję studni kanalizacyjnej składają się:
- kineta – umożliwiające podłączenie rur kanalizacji,
- trzon – o średnicy 315-600 mm, albo komora z modułowych pierścieni PP (polipropylen) ze stopniami włazowymi (średnica wewnętrzna 800-1000 mm,
- stożek redukcyjny – do korekty wysokości studzienki,
- teleskop – kompensuje osiadanie, pozwala także na korektę wysokości, montowany na głębokości do 0,8 m od poziomu terenu.
Sprawdź teraz kanalizację zewnętrzną w hurtowni Onninen
Wymagania dla studni kanalizacyjnych wysokiej jakości
Studzienki rewizyjne z tworzyw sztucznych wysokiej jakości i inne powinny być produkowane zgodnie z szeregiem norm. Do podstawowych należą PN-EN 13598-1 oraz PN-EN 13598-2 opisujące systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do podziemnego bezciśnieniowego odwadniania i kanalizacji – nieplastyfikowany polichlorek winylu (PVC-U), polipropylen (PP) i polietylen (PE). W części pierwszej znajdują się specyfikacje kształtek pomocniczych oraz płytkich studzienek niewłazowych dotyczące obiektów poddawanych obciążeniom wyłącznie od ruchu pieszych i o głębokości nie większej niż 2 m.
W części drugiej przedstawiono specyfikacje studzienek włazowych i inspekcyjnych dla obiektów także z obciążeniami od ruchu drogowego i głębokości nie przekraczającej 6 m. Dodatkowo studnie kanalizacyjne zgodne z tymi normami muszą być także zgodne z wymaganiami w PN-EN 476. Zgodnie z nią studzienki niewłazowe muszą mieć średnicę co najmniej DN/OD200, a włazowe minimum DN/ID800, a jeśli są dostosowane do wejścia personelu – przynajmniej DN/ID1000.
Norma PN-EN 124:2015 dotyczy zwieńczenia wpustów i studzienek kanalizacyjnych do nawierzchni dla ruchu pieszego i kołowego (z zasadami konstrukcji, badaniami typu, znakowaniem i sterowaniem jakością). PN-EN 476:2011 zawiera ogólne wymagania dotyczące komponentów stosowanych w systemach kanalizacji grawitacyjnej. Z kolei norma PN-EN 681-1:2002 zawiera wymagania dotyczące uszczelek złączy rur wodociągowych i odwadniających (uszczelnienia z elastomerów).
Norma PN-C-89224 powstała ze względu na trudności odwoływania się do norm podstawowych. Szczegółowo wyjaśniono w niej terminologię związaną ze studzienkami kanalizacyjnymi z tworzyw. Skonsolidowano w niej także wymagania normy PN-EN 476 oraz kwestie dotyczące bezpieczeństwa zawarte w wycofanej, ale wciąż stosowanej normie PN-B 10729. Dodatkowo uporządkowano w niej terminy i definicje opisujące systemy rurowe z tworzyw.
Wysoką jakość studzienek mogę też potwierdzić certyfikaty np. niemieckiego Instytutu MFPA czy holenderskiego Instytutu KIWA, aprobaty techniczne lub Krajowe Oceny Techniczne.
Zalety studni kanalizacyjnych z tworzyw sztucznych
Studnie z tworzyw sztucznych są 18-krotnie lżejsze od ich betonowych odpowiedników, są też znacznie tańsze w eksploatacji. Gładka powierzchnia wewnętrzna i profil kinety powoduje, że praktycznie nie powstają w nich zatory, prosto prowadzi się czynności eksploatacyjne, np. czyści. Prefabrykacja zapewnia im doskonałą hydraulikę, montaż jest łatwiejszy i trwa krócej. Jest także tańszy, ze względu na łatwość przemieszczania ich elementów i całych konstrukcji. Ich wymiary zewnętrzne są mniejsze od wymiarów studni betonowych, co w połączeniu ze znacznie mniejszą masą upraszcza instalację, wygodniej łączy się je z rurami. Posadowienie nie wymaga wykonywania dużych wykopów. Jego szerokość ma jedynie umożliwić zagęszczenie obsypki wokół studni (min. 150 mm). Dodatkową zaletą jest szeroki wybór elementów prefabrykowanych oraz średnic i kątów wlotu.
Dzięki niewielkiej masie, podczas instalacji ograniczone jest użycie ciężkiego sprzętu, nie trzeba też budować dróg dojazdowych. Studzienki są całkowicie szczelne, a zatem odporne na infiltrację wód gruntowych i nie przepuszczają ścieków do gruntu. Tworzywa sztuczne, z których wykonane się studzienki, mają wysokie parametry wytrzymałościowe, a odpowiednia konstrukcja usprawnia inspekcję i daje odporność na wypór wód gruntowych. Mogą być stosowane w zmiennych warunkach klimatycznych.
Są odporne na korozję siarczanową, szkodliwe substancje chemiczne znajdujące się w kanalizacji, dodatkowo mają długi czas życia – trwalsze od betonowych.
Studzienki tego typu sprawdzają się w wielu zastosowaniach. W zależności od wybranego modelu mogą być wykorzystywane do budowy grawitacyjnych sieci kanalizacyjnych czy drenażu. Te ze „ślepymi” kinetami są wykorzystywane jako zbiorniki i w przepompowniach ścieków. Doskonale nadają się do użycia na prywatnych posesjach.
W hurtowni Onninen można się zaopatrzyć w wysokiej jakości rozwiązania do budowy studni kanalizacyjnych:
- Rury teleskopowe – posiadają specjalne zaczepy i są przeznaczone do serii studni Diamir.
- Rury karbowane polietylenowe trzonowe Wavin DN600 – wytrzymałe rury z serii Tegra. Pomarańczowa barwa może okazać się pomocna podczas montażu – rury widoczne są z daleka.
- Kineta przelotowa Wavin 315/160 mm – przeznaczona do gładkiej rury wlotowej 160 mm lub dla rury wznoszącej karbowanej 315 mm. Wykonana z wytrzymałego polipropylenu. Posiada profilowane dno oraz połączenie typu mufa.
- Kinety przepływowe Wavin do zaawansowanych studni Tegra dostosowanych do najtrudniejszych warunków gruntowo-wodnych – produkt przeznaczony jest do studni Tegra: które zaliczane są do najbardziej zaawansowanych studzienek kanalizacyjnych z tworzyw sztucznych i umożliwiają wchodzenie personelu obsługi do środka. Kineta została wykonana z polipropylenu, jest wytrzymała i łatwa w montażu.
- Pokrywy teleskopowe– wysokiej jakości pokrywy, wyróżniające się dużą odpornością na działanie niskich oraz wysokich temperatur. Materiały wykonania sprawiają, że pokrywa wolniej odbarwia się pod wpływem działania czynników atmosferycznych oraz cechuje dużą odpornością na nacisk.