Połączenia wyrównawcze stanowią kluczowy element każdej instalacji elektrycznej. Mają bardzo istotne zadanie, zapewniając bezpieczeństwo użytkowników oraz ochronę przed porażeniem elektrycznym. Chcąc projektować właśnie tak niezawodne instalacje, musimy zrozumieć, jak te połączenia w praktyce wpływają na funkcjonowanie całego systemu. Powinniśmy też dokładnie wiedzieć, dlaczego są one tak ważne? Tym właśnie zajmiemy się w poniższym artykule - omówimy przepisy i normy, które regulują wykonanie połączeń wyrównawczych, odpowiadając jednocześnie na pytanie, czy ich stosowanie jest zawsze konieczne? Ale to nie wszystko, gdyż przedstawimy również zasady prawidłowego projektowania oraz realizacji tych połączeń, dzięki czemu unikniemy typowych błędów, gwarantując sobie bezpieczne użytkowanie instalacji elektrycznych.
Sprawdź aparatura elektryczna w hurtowni Onninen
Przepisy i normy regulujące połączenia wyrównawcze
Połączenia wyrównawcze regulowane są przez różne przepisy i normy. Mają one na celu to, co najważniejsze - zapewnić bezpieczeństwo użytkowników instalacji elektrycznych. W naszym kraju najistotniejszą z nich jest norma PN-HD 60364-4-41. Określa ona zasady ochrony przed porażeniem elektrycznym w instalacjach niskiego napięcia. Norma ta mówi o tym, że głównym zadaniem omawianych połączeń jest eliminacja różnic potencjałów, które mogłyby doprowadzić do przepływu niebezpiecznego prądu przez ciało człowieka. Wobec tego stosowane są wymagania, mówiące o tym, że wszelkie elementy przewodzące, jak rury, metalowe konstrukcje budynków, jak również elementy instalacji elektrycznej, muszą być połączone w jeden system wyrównawczy. Takie zabezpieczenie jest tu absolutnie kluczowe we wszystkich budynkach mieszkalnych i innych obiektach budowlanych.
Inną ważną normą jest PN-IEC 60364. Ona z kolei odnosi się do projektowania i budowy instalacji elektrycznych. Według niej należy bezwzględnie stosować połączenia wyrównawcze zarówno główne, jak i dodatkowe. Wszystko oczywiście zależy od specyfiki instalacji znajdujących się w danym budynku. Do połączeń wyrównawczych głównych zaliczamy wszelkie instalacje - wodne, gazowe, kanalizacyjne oraz elementy metalowe konstrukcji budynku. Połączenia dodatkowe zaś są niezbędne w miejscach szczególnie narażonych na wystąpienie porażenia, czyli w takich pomieszczeniach jak łazienki czy kuchnie, gdzie jest większa obecność wody, co może spowodować śmiertelne zagrożenie. Takie dodatkowe zabezpieczenia są tu więc na wagę złota.
Warto przy okazji wspomnieć o europejskich przepisach dotyczących bezpieczeństwa instalacji elektrycznych. Mowa tu szczególnie o dyrektywie niskonapięciowej (LVD - Low Voltage Directive). Dokument ten jasno wskazuje na konieczność stosowania odpowiedniego uziemienia i wyrównania potencjałów. Istotne jest też rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
Czy wykonywanie połączeń wyrównawczych jest konieczne?
Zdecydowanie tak, gdyż wykonywanie takich połączeń jest nie tylko zalecane, bowiem w wielu przypadkach jest konieczne i wymagane przepisami. Jak już wiemy, ich najważniejszym zadaniem jest zapewnienie bezpieczeństwa, co jest możliwe poprzez usunięcie różnicy potencjałów między elementami przewodzącymi.
Minimalizuje to ryzyko porażenia elektrycznego. Normy - zarówno norma PN-HD 60364-4-41, jak i PN-IEC 60364 - nie pozostawiają złudzeń, jak to ważne. Obowiązek zaś dotyczy zwłaszcza tych miejsc, gdzie użytkownicy mogą mieć kontakt z przewodzącymi elementami. Ich właściwe usytuowanie ma szczególnie duże znaczenie w pomieszczeniach, gdzie jest dużo wody i wilgoci. Mowa tu oczywiście o łazienkach i kuchniach. To właśnie tam wszelkie przewody muszą być odpowiednio i bezpiecznie zamontowane.
Są tu też przecież obecne urządzenia elektryczne, które mogą mieć kontakt z wodą. Są różne odbiorniki, jest oświetlenie w różnych punktach. Długo by wymieniać. To jednakże pokazuje, że tam, gdzie woda i metalowe elementy, występuje zwiększone zagrożenie porażeniem, więc trzeba odpowiednio się chronić. A przecież poza wymogami prawnymi, jest coś jeszcze, a mianowicie dobre praktyki inżynierskie, które zawsze powinny zapewnić pełnię bezpieczeństwa użytkowników, jak i stabilność instalacji elektrycznej.
Prawidłowy projekt i wykonanie połączeń wyrównawczych w instalacji elektrycznej
Żeby połączenia wyrównawcze działały bez zarzutu, musimy zadbać o przygotowanie odpowiedniego projektu, a następnie na tej podstawie wykonać stosowne połączenia. Jak to powinno wyglądać krok po kroku?
- Absolutną podstawą jest oczywiście przygotowanie projektu instalacji elektrycznej, który uwzględnia połączenia wyrównawcze. Bardzo ważne, by upewnić się, że wszelkie elementy przewodzące, jak metalowe rury instalacji wodnej, gazowej, grzewczej, jak również elementy konstrukcji budynku, zostały uwzględnione w systemie połączeń wyrównawczych. Równie istotne jest wyznaczenie miejsc, w których zainstalowane zostaną główne i dodatkowe połączenia wyrównawcze.
Mając już to plan, możemy udać się do sklepu Onninen, by kupić to co niezbędne: przewody instalacyjne, kable i przewody, obwody, rozdzielnice, łączniki, gniazda itp. W dziale elektrotechnika jest wszystko, co potrzebne do takich zadań, niezależnie czy najistotniejsza jest aparatura elektryczna, czy aparatura modułowa. - Podczas wykonywania prac, najważniejszym zadaniem jest zainstalowanie głównej szyny wyrównawczej (GSU). Musi znaleźć się w miejscu, gdzie będzie miała dostęp do głównych elementów instalacji budynku, takich jak uziemienie, instalacja wodociągowa, gazowa czy grzewcza. Pamiętajmy, żeby GSU była dobrze uziemiona - najlepiej jak zostanie bezpośrednio połączona z instalacją uziemiającą budynku.
- W dalszej kolejności należy połączyć elementy przewodzące - wyrównawcze główne. Niezwykle istotne, aby wszystkie elementy instalacji (rury, przewody instalacyjne, elementy metalowe konstrukcji budynku) były połączone z główną szyną wyrównawczą. Służą do tego przewody wyrównawcze o odpowiednich przekrojach.
- Wykonajmy też dodatkowe połączenia wyrównawcze, w miejscach, o których już wspominaliśmy, czyli łazienki i kuchnie. W tym celu połączmy metalowe elementy jak grzejniki, wanny itp. z dodatkową szyną wyrównawczą. Będzie ona połączona z główną szyną.
- Na sam koniec przeprowadźmy kontrolę i testowanie, upewniając się, że wszystkie połączenia zostały wykonane prawidłowe i są dobrze ze sobą połączone.
Poznaliśmy kluczowe aspekty w projektowaniu połączeń wyrównawczych. Warto wziąć sobie do serca tę wiedzę, aby prace instalacyjne były wykonane perfekcyjnie - bezpiecznie i niezawodnie.