Dostosowanie natężenia oświetlenia do stanowiska pracy to nie tylko ukłon w stronę pracowników, ale też wymóg prawny. Co na ten temat mówią przepisy BHP i w jaki sposób zwiększyć efektywność pracowników, zapewniając im dobre oświetlenie?
Jakie musi być natężenie oświetlenia wg wymogów BHP?
W miejscach pracy zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa pracodawca ma obowiązek zapewnić zatrudnionym odpowiednie warunki do wykonywania pracy. Zapisy BPH są bardzo obszerne, a normy oświetlenia określane w zależności od charakteru pracy. Jednym z nich jest odpowiednie oświetlenie.
Wartości podawane w przepisach BHP określone są przez normę PN-EN 12464-1:2012, a także zapisy znajdujące się w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Konkretne wartości podawane są w zależności od rodzaju pracy, źródeł światła i pomieszczenia. Co do zasady, im większa precyzja wykonywanych czynności, tym natężenie światła powinno być większe.
Zgodnie z przepisami, natężenie oświetlenia powinno wynosić:
- w pracach biurowych co najmniej 500 lx;
- w pracach na halach produkcyjnych i magazynach — nie mniej niż 200-300 lx;
- w pracach wymagających większej precyzji, jak np. prace manualne związane z montażem drobnej elektroniki — 750-1000 lx;
- w pracach projektowych, w laboratoriach — minimum 1000 lx.
Należy pamiętać, że liczy się nie tylko moc światła, ale też jego poprawne rozmieszczenie. Oświetlenie schodowe i korytarze nie muszą być tak intensywnie oświetlone, tu norma pn przewiduje, że natężenie nie może być niższe niż 100 lx.
Sprawdź ofertę oświetlenia w hurtowni Onninen
Odpowiednie oświetlenie zwiększające efektywność pracowników biurowych?
Brak właściwego oświetlenia ma wpływ nie tylko na zdrowie człowieka, ale też jego samopoczucie oraz wydajność pracy. Nieodpowiednie oświetlenie miejsca pracy u pracowników biurowych powoduje bóle głowy, zmęczenie oczu, ogólne zmęczenie i obniżenie efektywności pracy.
Poprawa efektywności pracy osób zatrudnionych w biurach zależy od wielu czynników, w tym rodzaju światła, jego źródła i natężenia. Jednym z częstych problemów utrudniających pracę przy komputerze są tzw. olśnienia, czyli sytuacja, w której światło odbija się od monitora. Zdarza się tak w przypadku gdy oświetlenie sufitowe będzie źle rozplanowane. W biurach warto rozważyć zastosowanie nowoczesnych rozwiązań, jak np. oświetlenie szynowe, które jest bardziej elastyczne i pozwala na ustawienie źródła światła, aby nie utrudniało pracownikom wykonywania obowiązków. Dobrym rozwiązaniem jest też wykorzystanie lamp biurkowych, najlepiej, jeśli pozwalają one regulować ustawienie.
Odpowiednie oświetlenie stanowiska pracy powinno uwzględniać wykorzystanie nie tylko światła sztucznego, ale też naturalnego. Jeśli układ pomieszczenia biurowego na to pozwala, należy maksymalnie wykorzystać obecność światła dziennego.
Wartym uwagi rozwiązaniem jest wybór światła dynamicznego. Pozwoli ono odpowiednio regulować intensywność świecenia oraz barwę, w zależności od aktualnych potrzeb. Szczególnie jeśli w biurze jest dostęp do światła dziennego, to potrzeby zmieniają się, w zależności od pory dnia.
Jakie parametry musi spełnić oświetlenie w miejscu pracy?
Zgodnie z przepisami, poziom natężenia oświetlenia zależy od charakteru prac. Dla osób wykonujących prace administracyjne i biurowe, wartość nie może być mniejsza niż 500 lx, podobnie w przypadku prac związanych z czytaniem i pisaniem ręcznym.
Natężenie oświetlenia na stanowisku pracy to nie jedyny parametr wpływający na komfort i bezpieczeństwo pracowników. Duży wpływ ma również rodzaj światła. Tutaj pod uwagę trzeba wziąć temperaturę barwową wyrażoną w Kelwinach oraz wskaźnik oddawania barw, czyli CRI.
W aspekcie temperatury wyróżnia się trzy rodzaje światła:
- światło naturalne, o temperaturze ok. 4000-5000 Kelwinów, które najlepiej sprawdza się w biurach;
- światło zimne, o temperaturze powyżej 5000 Kelwinów, stosowane głównie w salach konferencyjnych;
- światło ciepłe, o temperaturze poniżej 3500 Kelwinów to rozwiązanie, które nie sprawdzi się w biurze, jedynie w strefach relaksu.
Drugim ważnym czynnikiem jest współczynnik CRI. Standardowo w biurach powinno się stosować CRI co najmniej 80, ponieważ pozwala ono na naturalne oddawanie kolorów. Z kolei w miejscach, gdzie ważna jest precyzja, np. podczas przygotowywania projektów lub prac graficznych, lepiej sprawdzi się oświetlenie o CRI minimum 90.