Zawory kulowe są powszechnie stosowane we wszystkich instalacjach rurowych. Jest to spowodowane ich trwałością oraz prostą, bezawaryjną konstrukcją. Mnogość zastosowań spowodowała powstanie wielu rodzajów zaworów do konkretnych zastosowań. Sprawdź, jakie zawory są używane najczęściej, jak one działają oraz w jaki sposób możesz je zainstalować w szczelny sposób. Podpowiemy też, po czym poznać, czy zawór kulowy jest otwarty czy zamknięty.
Sprawdź zawory kulowe w hurtowni Onninen
Jak działa zawór kulowy?
Konstrukcja zaworu nie jest skomplikowana. W korpusie zaworu wydrążone jest gniazdo. W jego środku znaleźć można wydrążoną kulkę - w jednej osi pozwala ona na swobodny przepływ cieczy lub gazu, natomiast po obróceniu jej o 90°, całkowicie odcina dalszą drogę. Kulisty kształt, pod wpływem ciśnienia, domyka się, zapewniając maksymalną szczelność. Do obracania kulki służy ręczna dźwignia, która posiada ograniczenia ruchu (umożliwiająca jedynie obrót o 90°). Dźwignia może przyjmować też kształt motylka lub obręczy.
Jakie są rodzaje zaworów kulowych
Zawór kulowy może pełnić różne funkcje. Dlatego też znaleźć można kilka typów tego urządzenia, dostosowanych do konkretnych zastosowań. Najbardziej popularne są:
- Zawór kulowy gazowy. Najczęściej wykonany jest z mosiądzu i służy do odcinania instalacji gazowej. Ze względu na łatwopalność odłączanego od sieci medium, modele takie cechują się dużą wytrzymałością i trwałością.
- Zawór odcinający. Tego typu zawór kulowy do wody pozwala na odcinanie instalacji od zasilania. Produkowany w rozmiarach od 1/2 do 3 cali, może być wykonany z mosiądzu, stali, a nawet tworzywa sztucznego. Dzięki temu jego cena jest niższa.
- Zawór kulowy zwrotny różni się od innych możliwością sterowania. Ten model działa całkowicie automatycznie, a jego rolą jest dbanie o jednokierunkowy przepływ cieczy. Gdy ciśnienie na wyjściu jest większe niż na wejściu, powoduje dosunięcie się kulki i zablokowanie przepływu. Natomiast w normalnym stanie niewielka sprężynka wypycha kulkę tak, by zapewnić przepływ medium.
- Zawór regulacyjny instaluje się w miejscach sterowania przepływem cieczy. Pozwala na zwiększenie lub zmniejszenie ilości wody w instalacji za zaworem.
- Zawór kołnierzowy stosuje się w znacznie większych rurociągach. Może pracować pod większym ciśnieniem, a montaż z użyciem kołnierza zapewnia mu odpowiednią szczelność i trwałość.
- Zawór kulowy do gazu lub wody z dodatkowym filtrem. Tego typu rozwiązanie pozwala wyłapać zanieczyszczenia przed pompą lub innym drogim urządzeniem. W ten sposób zwiększa się trwałość całej instalacji.
Zawór kulowy stosowany jest bardzo powszechnie zarówno w instalacjach domowych, jak i przemysłowych. Prosta konstrukcja i zasada działania przekłada się bowiem na bezawaryjność takich rozwiązań, wysoką ich trwałość oraz niską cenę.
W którą stronę zamyka się zawór kulowy?
Wielu użytkowników zastanawia się, w którą stronę zamknąć zawór kulowy. Pytanie to jest uzasadnione - w przypadku większości instalacji nie widać, czy ciecz przepływa przez instalację, czy też zasilanie jest odcięte. W przypadku modeli z dźwignią zasada jest dość prosta i intuicyjna - rączka skierowana wzdłuż zaworu (rury) oznacza, że ciecz przepływa swobodnie przez zawór. Natomiast pozycja prostopadła odcina zasilanie instalacji. Możliwe jest ułożenie dźwigni pod dowolnym kątem, co ograniczy przepływ wody.
Zawory z pokrętłem czy motylkiem nie mają widocznego ustawienia "on" i "off". Natomiast w tym przypadku stosuje się zasadę znaną z połączeń śrubowych. Zgodnie z ruchem wskazówek zegara dokręca się zawór (czyli go zamyka), natomiast odkręca w kierunku odwrotnym do działania zegarów. Osiągnięcie pełnego zamknięcia lub otwarcia sygnalizowane jest wyczuwalnym, dużym oporem.
Jak uszczelnić zawór kulowy?
Źle założony zawór kulowy wodny może z czasem przeciekać. Dlatego bardzo ważne jest odpowiednie uszczelnienie połączenia urządzenia z rurociągami. Jak to zrobić prawidłowo? To zależy, z jakim materiałem mamy do czynienia. Oczywiście cała instalacja powinna być wykonana w sposób jednolity. Oznacza to, że metalowe rurociągi będą sterowane przez zawór kulowy stalowy. Jak wygląda uszczelnienie dla poszczególnych typów połączeń?
- Zawór kulowy stalowy, z gwintem, uszczelnia się za pomocą pakuł lub specjalnych, polimerowych taśm. W obu przypadkach uszczelnienie owija się na gwincie, a następnie skręca elementy instalacji.
- Zawór kulowy z tworzywa sztucznego stosowany jest przy niskim ciśnieniu. Stosuje się połączenia na zacisk lub na gorąco. Czasem stosuje się dodatkowo oringi uszczelniające.
- Zawór kulowy mosiężny, stosowany często w przypadku gazu, posiada uszczelnienia z PTFE (tworzywa sztucznego). W przypadku instalacji wodnych stosuje się pakuły lub taśmy polimerowe - jak w przypadku modeli stalowych.
Oprócz samego uszczelniacza konieczne jest odpowiednie oczyszczenie połączenia oraz dokręcenie nakrętki z właściwą siłą. Dobrze wykonane połączenie jest bardzo trwałe.