Automat schodowy jest urządzeniem elektrycznym, które pomaga w automatycznym sterowaniu oświetleniem. Doskonale sprawdza się tam, gdzie konieczne jest włączenie światła tylko na chwilę, jak np. na klatkach schodowych. W jakich miejscach warto zastosować takie rozwiązanie oraz jak dobrać odpowiednie rozwiązanie?
Sprawdź łączniki światła w hurtowni Onninen
W jakich miejscach przyda się automat schodowy?
Mimo nazwy automat schodowy znajduje szersze zastosowanie niż tylko klatki schodowe. Tak naprawdę sprawdzi się w każdym miejscu, w którym konieczne są funkcjonalne rozwiązania, umożliwiające automatyczne sterowanie światłem. Najczęściej automaty schodowe stosowane są w częściach wspólnych budynków, jak np. klatki schodowe w blokach i domach wielorodzinnych, w których nie ma potrzeby, aby światło świeciło się przez cały czas.
Klasyczne rozwiązania mogłyby się nie sprawdzić, ciężko bowiem wyegzekwować obowiązkowe gaszenie światła po wyjściu z budynku lub wejściu do mieszkania. Dzięki automatycznym rozwiązaniom światło gaśnie po ustalonym czasie. To prosty sposób, aby ograniczyć zużycie energii elektrycznej w częściach wspólnych budynku oraz zredukować wydatki związane z prądem.
Poza klatkami schodowymi automatyczne rozwiązania stosowane są także na korytarzach w blokach lub obiektach użyteczności publicznej w obrębie jednego piętra. Automatyczny włącznik światła sprawdzi się również w piwnicach i garażach, a także w pralniach, suszarniach, czyli wszędzie tam, gdzie nie ma potrzeby stałego oświetlania przestrzeni, a łatwo jest pozostawić światło włączone, generując wysokie koszty.
Jak dobrać odpowiednią aparaturę elektryczną do podłączenia automatu schodowego?
W praktyce automaty schodowe to dwa rodzaje rozwiązań, które stosowane są w zależności od specyfiki danej sytuacji. Pierwsze to modele mechaniczne, w których czas świecenia ustawiany jest mechanicznie. Drugim, bardziej nowoczesnym rozwiązaniem są modele elektroniczne. Cechują się wysoką precyzją działania, a bardziej zaawansowane propozycje pozwalają na dodatkowe ustawienia (np. opóźnienia czasu wyłączenia oświetlenia). Wybierając odpowiednie rozwiązanie, należy wziąć pod uwagę nie tylko preferencje użytkowników, ale też możliwości instalacji elektrycznej, z którą mają współpracować.
W zależności od wariantu automaty, z którymi współpracował będzie włącznik schodowy, dostępne są w różnych wariantach zasilania. Najbardziej powszechne, bo stosowane w budynkach użyteczności publicznej lub w domach są modele zasilane prądem 230 V AC (czyli dla prądu przemiennego). Alternatywą są specyficzne rozwiązania, jak np. 12 V DC lub 24 V DC. Rozwiązania te wykorzystywane są głównie w instalacjach niskonapięciowych. Pojawiają się one np. w instalacjach fotowoltaicznych lub gdy wykorzystywane jest zasilanie z akumulatorów.
Kolejnym czynnikiem, na który trzeba zwrócić uwagę przy wyborze automatu schodowego, jest obciążenie oświetlenia, podawane w watach lub amperach. Maksymalna wartość obciążenia automatu musi być dopasowane do ilości źródeł światła oraz ich mocy.
Duże znaczenie ma także rodzaj oświetlenia. Do wyboru są klasyczne żarówki lub świetlówki LED. Część z dostępnych obecnie w sprzedaży modeli dostosowanych jest do pracy z dwoma wariantami, jednak przed zakupem najlepiej jest upewnić się, jakie rozwiązanie zalecane jest przez producenta.
W zależności od sposobu montażu wyróżnić można włącznik natynkowy i podtynkowy. Pierwsze z nich instalowane są tak, jak klasyczne włączniki — na powierzchni ściany. Natomiast podtynkowe mogą zostać estetycznie ukryte wewnątrz ściany, dlatego są często wybierane tam, gdzie wizualny efekt końcowy i wygląd mają duże znaczenie.
W nowoczesnych modelach dostępne są dodatkowe funkcje, które ułatwiają codzienne życie. Wśród nich wymienić można opóźnienie czasu wyłączenia, podtrzymanie oświetlenia, czy współpraca działania z czujnikami ruchu.
Dobierając optymalne rozwiązanie automatu schodowego, najlepiej jest postawić na modele oferujące szeroki zakres regulacji czasu świecenia. Dzięki temu możliwe będzie indywidualne dostosowanie czasu świecenia do potrzeb danego pomieszczenia.
Schemat montażu automatu schodowego
Żeby prawidłowo podłączyć automatyczne sterowanie oświetleniem, należy przede wszystkim zadbać o zasady bezpieczeństwa. Pracę z prądem i przewodami musi poprzedzić właściwe przygotowanie miejsca pracy. Podstawą jest wyłączenie zasilania oraz przygotowanie niezbędnych narzędzi. Instalacja dla wprawionego fachowca nie jest skomplikowana, a prawidłowo działające oświetlenie schodów mechanizmu ułatwi codzienne funkcjonowanie. Podłączenie uzależnione jest od specyfiki danego urządzenia i układu, a także tego czy montowany będzie włącznik schodowy podwójny, czy pojedynczy.
Aby podłączyć urządzenia do instalacji i uzyskać możliwość sterowania oświetleniem należy automat schodowy połączyć z odpowiednimi kablami instalacji: przewód fazowy i neutralny. Są one łączone we wskazanym miejscu z automatem schodowym. Dodatkowo tzw. wyłączniki chwilowe należy podłączyć do zacisku S. Każdy z włączników jest podłączony równolegle, dlatego też każdy z nich powoduje włączenie światła.
Lampy znajdujące się w instalacji łączone są z automatycznym urządzenie, przy zachowaniu odpowiedniej kolejności. Znajdujący się w zacisku L automatu przewód fazowy jest łączony z lampą, natomiast przewód neutralny N — analogicznie łączony jest z przewodem neutralnym zasilania. Dodatkowo przewody fazowe w tego typu układach posiadają dodatkowe zabezpieczenie. Odpowiednio dopasowane do potrzeb układu bezpieczniki chronią system przed przeciążeniem i awarią.