Studnie kablowe to produkt najczęściej wykonany z betonu zbrojonego. Ten obiekt kanalizacji teletechnicznej lub kanału technologicznego KT służy do zaciągania, łączenia, rozgałęziania lub instalacji zapasów kabla i muf kablowych. Wyróżnia się kilka rodzajów studni kablowych. Podziały te wynikają z potrzeby dostosowania produktu do jego przeznaczenia. I tak, mówi się o studniach przelotowych, rozdzielczych, narożnych, przybudynkowych, podszafkowych czy rewizyjnych. Szczegóły poniżej!
Z tego artykułu dowiesz się:
- do czego służą studnie kablowe,
- jakie są ich rodzaje wg różnych kryteriów podziału,
- jakie wymogi powinny spełniać.
Zacznijmy od tego, jakie jest przeznaczenie studni kablowych. Podstawową ich funkcją jest umożliwienie dostępu do pozostałych składowych kanalizacji kablowej, czyli do rur i kabli. Ten dostęp jest niezbędny w celu instalacji sieci oraz prowadzenia konserwacji czy modernizacji. Dodatkowo dzięki zastosowaniu studni kablowych (np. firmy Styrobud) możliwe jest łączenie lub rozgałęzianie zapasów kabli.
Podział studni kablowych pod kątem zastosowania
- studnie magistralne (SKM) - stosowane do budowy wielootworowej kanalizacji kablowej;
- studnie kablowe przelotowe (SK) – przeznaczone na proste odcinki kanalizacji, na przykład: SK-1, SK-2, SK-6;
- studnie rozdzielcze (SKR) – służące do rozgałęziania tras kablowych lub zakrętu kanalizacji, na przykład: SKR-1, SKR-2;
- studnie kablowe narożne – wykorzystywane na zakrętach tras kablowych;
- studnie kablowe optymalne (SKO) – znajdujące zastosowanie zarówno jako studnie przelotowe, jak i narożne czy rozdzielcze, najbardziej uniwersalna grupa studni;
- studnie magistralne przelotowe – służą do budowania wielootworowych (minimum 8-12 otworów) kanalizacji kablowych głównie na prostych odcinkach kanalizacji;
- studnie magistralne rozdzielcze – dla kanalizacji wielootworowych (minimum 8-12 otworów) , podczas gdy istnieje potrzeba rozgałęzienia lub zakrętu kanalizacji.
Podstawę studni stanowi jej korpus, który w zależności od modelu składać się może z jednego bądź nawet kilku elementów. Dodatkowy osprzęt studni kablowej mogą stanowić:
- osadniki betonowe, służące do odprowadzania wody z komory studni oraz zapewniające miejsce na nogi montera;
- uchwyty studniowe i rurki wsporcze do podtrzymania kabli prowadzonych przez komorę studni;
- zwieńczenie studni, składające się z ramy i nakrywy, pełniące funkcję włazu do studni;
- gardła studni kablowych, stanowiące zwężenie komory studni przy ścianie, w której znajdują się otwory wprowadzania rur kanalizacji.
Jak dobrać odpowiednią studnię kablową?
Na etapie projektowania nowej kanalizacji teletechnicznej, kanału technologicznego lub rurociągu światłowodowego, planując dobór odpowiednich studzienek, powinniśmy w pierwszej kolejności dobrać odpowiednią wielkość i pojemność studni, uwzględniając liczbę rur kanalizacji teletechnicznej. Najczęściej nazwa studni kablowej od razu sugeruje nam, ile rur kanalizacji pierwotnej (fi 110) możemy umieścić w danej studni. Kluczowe zatem jest dobranie odpowiedniej studni do planowanej liczby rur kanalizacji pierwotnej.
Przy kanalizacji jednootworowej rekomendowane będą studnie: SK-1 jako studnia przelotowa, SKO-1 jako studnia przelotowa lub narożna z miejscem na mufę oraz SKR-1 jako rozgałęźna (rozdzielcza) lub narożna. Dla kanalizacji dwuotworowej polecane są studnie: SK-2 jako przelotowa, SKR-2 jako duża studnia rozdzielcza lub studnie optymalne SKO-2p/2g jako uniwersalne studnie. Ich uniwersalność opiera się na dużej liczbie wprowadzeń w różnych miejscach, dających możliwości wielu zastosowań, na przykład jako elementy przelotowe, narożne, rozdzielcze, przybudynkowe itd. Kanalizacja trzy- i czterootworowa wymaga zastosowania studni SKO-4p (płytka) lub SKO-4 (głęboka). Studnie SK-6 (typ warszawski), SK-6 (2), SKO-6g i SKO-6p poleca się dla kanalizacji sześciootworowej. Kanalizacje od ośmio- do szesnastootworowych wymagają zastosowania studni kablowych magistralnych przelotowych (SKMP-3), magistralnych rozdzielczych (SKMR-3) lub SKO-12, SKO-16 – jako studnie uniwersalne. Dla kanalizacji od szesnasto- do dwudziestoczterootworowej dedykowane studnie to SKMP-4 jako przelotowa luk SKMR-4 jako rozdzielcza. Większe instalacje kanalizacyjne od 24- do 42-otworowej wymagają użycia SKMP-6, a te o liczbie otworów w przedziale 32-40 – studni SKMP-8.
Inne kryteria podziału studni kablowych
Podziału rodzajów studni można dokonać także ze względu na liczbę elementów korpusu. Według takiego kryterium wyróżnia się dwa rodzaje studni:
- studnie kablowe jednoelementowe – korpus jednoczęściowy, monolityczny; korpus wykonany z jednego elementu (monolitu) sprawdza się, gdy na etapie budowy nie mamy ograniczeń odnośnie maksymalnej masy studni, czyli dysponujemy ciężkim sprzętem budowlanym; zaletą tego rozwiązania jest bardzo szybka i ekonomiczna budowa nowej kanalizacji kablowej;
- studnie kablowe dwuelementowe – korpus dwuczęściowy, składający się z dolnej i górnej części; studnie te są bardziej popularne ze względu na praktyczne zastosowanie – do zabudowy danej wielkości (pojemności) studni nie musimy wynajmować ciężkiego sprzętu (typu dźwigi) lub dużej koparki, ponieważ za każdym razem maksymalnie podnosimy połowę masy studni.
Dobrze zaprojektowana i wykonana kanalizacja kablowa/kanał technologiczny powinien charakteryzować się dobrym dostępem do systemu rur i kabli, co pozawala na rozbudowę, przebudowę i adaptację sieci. Na etapie projektowania należy uwzględnić odpowiedni zapas, przestrzeń na dodanie nowego okablowania czy ewentualną rozbudowę infrastruktury światłowodowej. Kanalizacja powinna być także wykonana z odpowiednich materiałów, które zapewnią szczelność przed piaskiem i mułem. Optymalnie, gdyby była także wodoszczelna. Studnie muszą być dostosowane do wszystkich rodzajów kabli używanych w telekomunikacji i zabezpieczone przeciwwłamaniowo. Nie można też zapomnieć o wybraniu takiej wielkości studni, żeby po zamontowaniu w niej całej instalacji pozostało tam jeszcze miejsce dla montera, który powinien mieć łatwy i bezpieczny dostęp do okablowania. Kanalizacja kablowa wykonana z uwzględnieniem tych cech powinna pozwolić na bezproblemowe użytkowanie przez długie dziesięciolecia.
Słownik terminologii
- kanalizacja kablowa, inaczej zwana teletechniczną lub telekomunikacyjną – jest to ciąg rur osłonowych (najczęściej fi 110) oraz studni kablowych, służący do zaciągania/instalacji kabli telekomunikacyjnych, w tym światłowodowych, miedzianych oraz wtórników rurowych (np. fi 32), i mikrorur;
- kanalizacja pierwotna – system rur osłonowych i studni kablowych bezpośrednio ułożonych w ziemi; średnica rur w 99% to fi 110 ; rury kanalizacji pierwotnej pomiędzy studniami powinny być ułożone jak najbardziej prostoliniowo;
- kanalizacja wtórna – to tzw. rury optotelekomunikacyjne HDPE o średnicach fi 32 lub fi 40, umieszczone wewnątrz kanalizacji pierwotnej;
- mikrokanalizacja – jest to system mikrorur o średnicy najczęściej w przedziale 7-14 mm, do których zaciągane lub wdmuchiwane są mikrokable o średnicach 2-7 mm;
- kanał technologiczny KT – profil podstawowy KT powinien składać się z minimum jednej rury osłonowej RO (fi 110 lub fi 125), trzech rur RS (np. fi 40) i jednej wiązki mikrorur WMR oraz studni kablowych umożliwiających instalację (zaciąganie lub wdmuchiwanie) kabli i mikrokabli światłowodowych;
- rurociąg kablowy – jest to system rur osłonowych ułożony bezpośrednio w ziemi wraz z infrastrukturą towarzyszącą (jak studnie i zasobniki), oparty najczęściej o rury HDPE 32 lub HDPE 40; konstrukcja rur (wewnętrzne rowkowanie, warstwa poślizgowa) sprzyja wdmuchiwaniu kabli światłowodowych na duże odległości (około 1-2 km); podstawową różnicą względem kanalizacji kablowej jest średnica rur i zdecydowanie niższe zagęszczenie infrastruktury towarzyszącej, czyli studni kablowych i/lub zasobników kablowych;
- studnia kablowa – obiekt kanalizacji teletechnicznej lub kanału technologicznego KT służący do zaciągania, łączenia, rozgałęzienia lub instalacji zapasów kabla i muf kablowych; studnia kablowa zbudowana jest najczęściej z żelbetonu (betonu zbrojonego), rzadziej z tworzyw sztucznych jak HDPE lub laminatów; rodzaj i wielkość studni powinny być ściśle dostosowane do jej przeznaczenia: przelotowa, rozdzielcza, narożna, przybudynkowa, podszafkowa lub rewizyjna;
- studnia przelotowa – jest to studnia zaprojektowana na prostym odcinku kanalizacji/rurociągu, służąca głównie do zaciągania kabli i rur wtórnych; zbyt duże odcinki pomiędzy studniami mogą uniemożliwić instalację kabli/rur wtórnych, dlatego zalecany maksymalny odstęp pomiędzy studniami kablowymi kanalizacji pierwotnej nie powinien przekraczać 80-100 m;
- studnia narożna – studnia budowana na zakrętach trasy kablowej; służy wykonywaniu zakrętów kanalizacji kablowej, która pomiędzy studniami powinna mieć przebieg prostoliniowy;
- studnia rozdzielcza – studnia służąca do rozgałęzienia trasy kablowej;
- studnia przybudynkowa – studnia stawiana blisko budynków, służąca do łatwego wprowadzania kabli/rur wtórnych do budynku; stosowana również w przypadku wykonywania tzw. przerwy gazowej przed budynkami/obiektami budowlanymi;
- studnia podszafkowa – studnia przeznaczona do umieszczenia bezpośrednio pod nadziemną szafą rozdzielczą, stanowi fundament dla szafy;
- korpus studni kablowej – zasadniczy element studni, umieszczony pod ziemią;
- zwieńczenie studni kablowej – rama i pokrywa studni, wykonana w różnych klasach obciążenia, w zależności od miejsca zabudowy studni.