Zewnętrzna instalacja elektryczna powinna być wykonywana z zachowaniem najwyższego poziomu bezpieczeństwa oraz obowiązujących norm i przepisów. Jedną z kluczowych kwestii jest dobór i poprowadzenie kabli elektrycznych.
Z tego artykułu dowiesz się:
- Kiedy warto wykonać zewnętrzną instalację elektryczną.
- Jakie przewody elektryczne się w niej stosuje.
- Wytyczne i dobre praktyki związane układaniem kabli w ziemi.
- Czym się kierować, dobierając kable ziemne.
Zewnętrzna instalacja elektryczna – kiedy warto ją wykonać?
Przewody ziemne służą do przesyłu energii elektrycznej w różnych warunkach. Będą Ci potrzebne, jeśli na posesji znajdują się oświetlenie ogrodowe, urządzenia zewnętrzne czy jeden lub więcej słupków gniazdowych. Kable energetyczne do instalacji ziemnych są niezwykle odporne na działanie wysokich i niskich temperatur. Wytrzymują w warunkach od -40 do nawet 70 stopni Celsjusza.
Sprawdź kable w ofercie Onninen
Rodzaje kabli do ziemi – jaki kabel ziemny zastosować?
Na rynku znajdziesz kilka rodzajów kabli ziemnych, różniących od siebie budową oraz przeznaczeniem. Każdy z nich jest izolowany oraz wyposażony w ochronną osłonę polwinitową, odporną na działanie rozpuszczalników i zapewniającą mu wysoką mechaniczną wytrzymałość. Promień gięcia kabli to (w zależności od liczby żył w oplocie) 10-20 stopni.
Wybierając kable ziemne, stosuje się zwykle kable energetyczne niskiego (NN) oraz kable średniego napięcia (SN). Należą do nich:
Kable ziemne aluminiowe (YAKY)
Kable ziemne z aluminium przeznaczone są do pracy z niskim (0,6/1 kV) oraz średnim napięciem (3,6/6 kV, 6/10 kV 8,7/15 kV, 12/20 kV, 18/30 kV). Aluminium nie należy do wytrzymałych materiałów, dlatego każdą żyłę kabla oddziela się od pozostałych, a potem izoluje, wykorzystując powłokę zewnętrzną polwinitową. Kable energetyczne SN są zwykle jednożyłowe. Posiadają przekrój od 70 do nawet 1000 mm. Dobiera się go w zależności od warunków pracy kabla. Jeśli aluminiowy kabel ziemny pracuje w trudnych warunkach, stosuje się aluminium zagęszczone.
Kabel ziemny aluminiowy zwykle znajduje zastosowanie w centrach miast, w budowie elektroenergetycznych linii niskiego napięcia, wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń czy w kanałach kablowych układanych bezpośrednio pod powierzchnią ziemi.
Kable energetyczne ziemne miedziane (YKY)
Kable elektryczne miedziane stosuje się w instalacjach o zróżnicowanym napięciu. Miedź przewodzi prąd lepiej niż aluminium. Jest od niego trwalsza, elastyczniejsza i bardziej wytrzymała. Zapewnia to niską awaryjność, dlatego okablowanie z miedzi bywa popularniejsze od aluminiowego.
Kable elektryczne ziemne z miedzią wytwarza się najczęściej z podwójnej izolacji (materiał to zwykle PVC). Zapewnia to im lepszą przewodność prądu, wysoką odporność na działanie wody oraz bezawaryjność w niskich temperaturach.
Tego typu kable powszechnie stosuje się w budownictwie mieszkaniowym - zasilaniu oświetlenia posesji, słupków gniazdowych, urządzeń zewnętrznych (np. pomp) itp. W naszym sklepie znajdziesz.
Sprawdź kable w ofercie Onninen
Kable miedziane o żyłach wielodrutowych
Materiałem ich wykonania również jest miedź. Charakteryzują się niejednolitą budową żył. Wyróżnia je też podwójna izolacja. Wykorzystywane w energetycznych instalacjach miejskich.
Kable ziemne bezhalogenowe
Kable bezhalogenowe cechuje swoboda montażu – instalację można wykonać pod- i nadtynkowo, w ścianach betonowych i murowanych czy posadzce. Przewody energetyczne tego typu da się montować bezpośrednio na zewnątrz budynku. Wyróżniają się izolacją z polietylenu usieciowanego.
Kabel ziemny bezhalogenowy posiada przekrój żyły w zakresie od 2 do 5 żył. Wyróżnia się też możliwością pracy w sieciach niskiego napięcia. Znajduje zastosowanie głównie miejscach użytku publicznego oraz tych o podwyższonym ryzyku wystąpienia pożaru.
Sposoby układania kabli elektrycznych w ziemi - przepisy, normy, dobre praktyki
Pierwszym krokiem przed rozpoczęciem prac powinno być wyznaczenie trasy linii kablowej. Najlepiej, by była jak najkrótsza i nie kolidowała z elementami infrastruktury. W razie awarii dostęp do kabli nie może być utrudniony. Przepisy i wymagania dotyczące układania kabli w ziemi określa norma N-SEP-E-004:2014.
Przewód ziemny a rodzaj gleby
Jeśli na terenie występuje gleba piaszczysta, kable można układać na dnie wykopu. Jeśli grunt jest niejednolity, na dnie trzeba wysypać warstwę piasku, ułożyć na niej kabel ziemny i przysypać go kolejną warstwą. Grubość warstw to minimum 10 cm. Kolejną warstwą może być już grunt rodzimy.
Oznaczenie linii kablowej
Istotną sprawą jest oznaczenie linii kablowej na całej jej długości oraz szerokości. Można to zrobić, wykorzystując siatkę lub folię z tworzywa sztucznego w kolorze:
- niebieskim – dla kabli o napięciu znamionowym do 1 kV,
- czerwonym – dla kabli o napięciu znamionowym powyżej 1 kV.
Materiał, którym są oznaczone przewody elektryczne, powinien być zasypany warstwą piasku na wysokości minimum 25 cm, ale nie większej niż 35 cm nad położonym kablem.
Na jakiej głębokości układać kable elektryczne w ziemi?
Norma N-SEP-E-004 określa ją w odniesieniu do użytkowania oraz wartości napięcia znamionowego kabli:
- minimalna głębokość 0,5 m – dla kabli o napięciu znamionowym mniejszym niż 1 kV w instalacjach energetycznych miejskich (sygnalizacja drogowa, latarnie itp.), położonych pod chodnikiem lub drogą;
- min. 0,7 m – dla kabli o napięciu znamionowym mniejszym niż 1 kV, położonych poza użytkami rolnymi;
- min. 0,8 m – dla kabli o napięciu znamionowym w zakresie 1–20 kV, położonych poza użytkami rolnymi;
- min. 0,9 m – dla kabli o napięciu znamionowym w zakresie 20–30 kV, ułożonych na użytkach rolnych;
Kabel, którego napięcie znamionowe przekracza 30 kV, powinien być ułożony na głębokości minimum 1 metra, bez względu na jego zastosowanie. Jeśli projekt wymaga instalacji kilku takich kabli, ich odległość w pionie nie może być mniejsza niż 0,7 m. Głębokość układania linii na terenach użytkowanych rolniczo, to zwykle:
- 1,0 m dla linii o napięciu znamionowym nie wyższym niż 30 kV,
- 1,2 m dla linii o napięciu znamionowym powyżej 30 kV.
Jeśli kabel ułożony w ziemi jest narażony na uszkodzenia w wyniku niskich temperatur, trzeba go przeprowadzić poniżej poziomu głębokości zamarzania ziemi. W Polsce, gdzie występują 4 strefy zamarzania, głębokość ta wynosi odpowiednio:
- strefa I – 0,8 m,
- II – 1 m,
- III – 1,2 m,
- IV – 1,4 m.
Instalując kable ziemne poniżej tych głębokości, nie narazisz ich na ewentualne zamarznięcie.
Czym się kierować, wybierając przewody ziemne?
Kabel ziemny (i każdy inne) dobiera się zawsze pod kątem instalacji, w jakiej będzie pracować. Często wybór dobrze jest skonsultować z elektrykiem lub docelowym dostawcą energii. Myśląc o zakupie okablowania, zwróć uwagę przede wszystkim na:
- typ instalacji (dwu-, trój-, czterofazowa itd.),
- materiał przewodzący (aluminium lub miedź),
- napięcie znamionowe (oznaczenie U0/U, np. 18/30 kV),
- warunki zewnętrzne,
- trasa i długość prowadzenia kabli.
Sprawdź kable w ofercie Onninen
Kabel ziemny to kabel energetyczny NN lub SN. Zwróć uwagę przede wszystkim na grubość przewodu oraz liczbę żył. Im dalej znajduje się źródło prądu, tym grubszy powinien być przewód, by prawidłowo przesyłać energię elektryczną. W przypadku zewnętrznej instalacji elektrycznej w ogrodzie wykorzystuje się kable ziemne zgodne z normą PN-93/-90401 / PN-HD 603 na napięcie 0,6/1,0 kV o symbolach: YKY oraz YAKY. Do odbiorników jednofazowych dedykowane są kable trójżyłowe, do odbiorników jednofazowych - kable ziemne pięciożyłowe.
Jaki materiał kabla najlepiej wybrać?
Aluminium jest blisko 4-krotnie tańsze i ok. 70% lżejsze od miedzi. Dużo gorzej radzi sobie z przewodzeniem prądu, zmianami temperatur czy rozciąganiem. Jest mniej elastyczne i bardziej awaryjne. W nowoczesnych instalacjach stosuje się miedź - bezpieczniejszą, elastyczniejszą i cieńszą od aluminium. Lepsze właściwości decydują jednak o wyższej cenie.
Zaopatrz się w kable ziemne w hurtowni instalacyjnej Onninen
Tworząc bezpieczną i sprawną zewnętrzną instalację elektryczną, zaopatrz się w niezbędne przewody w naszej hurtowni. W ofercie hurtowni elektrycznej Onninen znajdziesz kable aluminiowe i kable miedziane różnych marek, o zróżnicowanych parametrach. Dostosuj je do swoich potrzeb oraz parametrów Twojej instalacji!