Budynki użyteczności publicznej, z racji na swoją charakterystykę, wymagają unikalnego podejścia do zarządzania zużyciem energii elektrycznej. Na zapotrzebowanie na prąd wpływa w nich wiele czynników, włącznie ze zmieniającą się liczbą odwiedzających. W takiej sytuacji na pomoc przychodzą nowoczesne rozwiązania, które umożliwiają zoptymalizowanie zużycia energii elektrycznej. Są to systemy BMS, czyli tak zwana automatyka budynkowa. Jak one działają, do czego dokładnie służą i co zrobić, by w pełni wykorzystać ich możliwości?
Sprawdź aparaturę sterującą w hurtowni Onninen
Nowoczesne technologie pozwalają nam na coraz większą optymalizację procesów zachodzących w budynkach. Dotyczy to również efektywnego wykorzystywania energii elektrycznej. To pozwala na zmniejszenie kosztów operacyjnych, co jest szczególnie odczuwalne w przypadku budynków użyteczności publicznej. Oto wszystko, co warto wiedzieć o systemach BMS.
Czym jest system BMS?
System BMS to oprogramowanie, którego zadaniem jest sterowanie i nadzorowanie pracy innymi instalacjami w budynku. Jego nazwa to skrót od angielskich słów building management system, co można przetłumaczyć dosłownie jak system zarządzania budynkiem. Z tego typu rozwiązań korzysta się w tak zwanych inteligentnych domach, a także w różnego rodzaju obiektach użyteczności publicznej.
Z racji na swoje zastosowanie i korzyści, systemy BMS w pierwszej kolejności były przeznaczone właśnie do budynków użytku publicznego. Dopiero później trafiły do prywatnych użytkowników, którzy dziś mogą z nich dowolnie korzystać we własnych domach. Taki system najczęściej ma formę urządzenia zintegrowanego z innymi instalacjami za pomocą przewodów oraz podłączonego do różnorodnych czujników.
Jak dzieli się system BMS?
Środowisko BMS można podzielić na dwie grupy. Pierwsza to systemy zarządzania energią elektryczną. Należą do nich zabezpieczenia oraz rozdzielnie, instalacje pomiarowe czy oświetleniowe. To także liczniki monitorujące zużycie energii elektrycznej. W tej grupie nie można także zapomnieć o oprogramowaniu automatycznie wdrażającym rozwiązania w zakresie efektywności energetycznej. Mówiąc w dużym skrócie, systemy te służą do sterowania wszystkim, co jest powiązane z instalacją elektryczną.
Druga grupa to systemy sterowania komfortem wewnątrz budynku. Mają one na celu maksymalnie zwiększyć funkcjonalność, ułatwiając obsługę wszystkich układów. Zalicza się do nich systemy wentylacji, chłodzenia, nagłośnienia, audio-video, a nawet parkingowe. Ta grupa odpowiada także za ogrzewanie oraz kontrolę tego, jak działa oświetlenie w poszczególnych sekcjach budynku.
Poza dwiema najpopularniejszymi grupami można wymienić jeszcze jedną, spotykaną w zakładach przemysłowych. Służą one do automatyzacji procesów produkcyjnych i zajmują się obsługą maszyn oraz instalacji w fabrykach i innych tego typu budowlach. Mogą to też być systemy związane z magazynowaniem, które ułatwiają inwentaryzację produktów.
Inny podział wyróżnia pochodzenie systemów BMS. W ten sposób dzieli się je na rozwiązania zamknięte zwane też firmowymi lub otwarte. Pierwsze korzystają z technologii producenta, która nie jest powszechnie dostępna ze względu na ochronę np. poprzez patent. Drugie powstały przy użyciu jawnych, ogólnie dostępnych protokołów komunikacji.
Sterowanie automatyką w budynkach centralnie i lokalnie
Automatyką budynkową można sterować centralnie bądź lokalnie w zależności od tego, jaka jest aktualnie potrzeba. Na poziomie centralnym kontrola odbywa się za pomocą specjalnej aplikacji lub też panelu sterowania. To dzięki temu, że wykorzystanie standaryzowanych protokołów komunikacji pozwala na zintegrowanie ze sobą wszystkich systemów.
W razie potrzeby w budynkach wyposażonych w systemy BMS nie ma też problemów z kontrolą lokalną. Do tego służą umieszczone w pomieszczeniach lub na poszczególnych piętrach:
- panele kontrolne,
- włączniki i wyłączniki.
Za ich pomocą można sterować działaniem systemów chłodniczych, ogrzewania czy klimatyzacji.
Sprawdź aparaturę sterującą w hurtowni Onninen
Wymogi prawne, które musi spełniać system BMS
Głównym wymogiem prawnym są normy unijne, które muszą spełniać wszystkie elementy składowe systemu BMS. Przed zdecydowaniem się na poszczególne rozwiązanie, warto sprawdzić obecność wszystkich niezbędnych certyfikatów.
Prawo wpływa też na systemy BMS w inny sposób. Może ono bowiem wręcz wymusić ich używanie. Wszystko przez rozporządzenie w sprawie efektywności energetycznej budynków. Zakłada ono zmniejszenie zużycia energii elektrycznej oraz ogrzewania ze względów ekologicznych. Z tego powodu państwo oferuje różne rozwiązania, takie jak rządowe programy dopłaty czy ulga termomodernizacji. Dzięki nim możliwa jest zmiana budynków w bardziej energooszczędne przy mniejszym nakładzie finansowym.
Zakres i forma projektu dla budynków z systemem EMS
Wprowadzenie systemów umożliwiających zarządzanie energią w budynkach jest dużo prostsze w przypadku nowych budowli. W ich wypadku system uwzględnia się bowiem na etapie projektowania. W ten sposób zintegrowanie wszystkich instalacji jest dużo szybsze, a także mniej kosztowne.
Oczywiście wykorzystanie automatyki budynkowej jest możliwe także w przypadku istniejących budynków. Generuje to koszty związane z koniecznością wykonania remontu. Dlatego często instalacja systemów BMS współpracujących z EMS jest wykonywana przy okazji wymaganych prawnie modernizacji. Ich wdrożenie założyła długoterminowa strategia renowacji budynków, która weszła w życie w 2022 roku.
Jakie mierzalne oszczędności wynikają z użycia systemów BMS?
Wprowadzenie systemu BMS w budynkach użyteczności publicznej to sposób na osiągnięcie wymiernych korzyści. Pozwalają one efektywnie zarządzać zużyciem energii, dzięki czemu obniżają koszty działania. Ponieważ do ich zadań należy monitorowanie energii elektrycznej, utrzymanie obiektu w dobrym stajnie jest dużo prostsze.
System BMS pomoże nie tylko w optymalizacji wydajności ekonomicznej. Zwiększy on także komfort użytkowania budynku z perspektywy zarówno pracowników, jak i osób odwiedzających. Zastosowanie systemów umożliwiających kontrolę instalacji wentylacji, klimatyzacji, czy ogrzewania znacząco ułatwi dbanie o odpowiednią temperaturę wewnątrz każdego pomieszczenia.
Z wykorzystania systemów BMS płyną także korzyści w zakresie bezpieczeństwa. Dzięki kontroli nad działaniem m.in. instalacji elektrycznej mamy większe możliwości przygotowania prawidłowej reakcji na sytuacje kryzysowe. Dodatkowo do systemów BMS zalicza się także instalacje przeciwpożarowe.
Trzeba pamiętać, że jeśli system BMS ma spełniać oczekiwania, musi składać się z wysokiej jakości elementów. W innym wypadku, zamiast zmniejszenia, może czekać nas zwiększenie zużycia prądu. Przyda się na przykład licznik energii elektrycznej. W tym celu sprawdzi się na przykład trójfazowy licznik zużycia energii elektrycznej F&F m-bus, 100(5)a, mid LE-03MB. To sprawdzone urządzenie wyposażone w porty m-bus, które pozwala monitorować na bieżąco zapotrzebowanie na energię elektryczną. Dobrze może też sprawdzić się licznik energii, taki jak licznik energii elektrycznej LE-02d F&F 3x230,400V, 3x5(63A) obudowa 5 modułów LE-02D wyposażony w specjalny wyświetlacz LCD. Urządzenie to służy do pomiaru zużycia prądu przemiennego trójfazowego.
Do tego, aby system BMS spełniał swoje założenia, potrzebna będzie odpowiednia aparatura elektryczna. Zaliczamy do niej lampki sygnalizacyjne czy łączniki przyciskowe. Wśród warto wymienić komponenty takie jak przełącznik pojedynczy Legrand FR300 32A z punktem neutralnym 412902 z serii FR300. Pozwala on na precyzyjną kontrolę przepływu energii elektrycznej, dzięki temu, że wyposażono go w punkt neutralny.